Boks

Boks, pięściarstwo – walka między dwoma zawodnikami używającymi do tego celu tylko pięści.



Historia

Boks pojawił się już w programie igrzysk w starożytnej Grecji. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i często kończyły się śmiercią. Walki te, bez żadnych określonych reguł, niewiele miały wspólnego ze sportem, jaki narodził się w roku 1719. Wówczas to Amerykanin James Figg założył przy Tottenham Court Road w Londynie "akademię" boksu. Figg został też pierwszym mistrzem bokserskim w historii.

Walki w tamtym czasie odbywały się na gołe pięści i bez żadnych określonych reguł. Brytyjczyk Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował zasady tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George'a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton's Rules. Rękawice, dziś podstawowy atrybut boksera, pojawiły się dopiero w roku 1881. W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych walk o mistrzostwo do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W przypadku amatorów formułę ograniczono do trzech rund trzyminutowych.

Igrzyska Olimpijskie: Jako sport amatorski boks zajmuje specjalne miejsce w olimpijskiej tradycji, pojawił się bowiem w programie już w 1904 roku, na igrzyskach w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Powrócił na kolejnej olimpiadzie w Antwerpii (1920). W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono 186 członków i od 1974 roku organizuje mistrzostwa świata. Nawet jeśli boks nie jest zaliczany do najważniejszych dyscyplin olimpijskich, zajmuje w ruchu olimpijskim szczególne miejsce. Wielu mistrzów świata wagi ciężkiej odnosiło pierwsze ważne zwycięstwa właśnie podczas igrzysk – między innymi Muhammad Ali (właśc. Cassius Clay), bracia Michael i Leon Spinks, Joe Frazier i George Foreman. Również były mistrz świata, Brytyjczyk Lennox Lewis, występował na olimpiadzie w Seulu 1988, gdzie zdobył dla Kanady złoty medal.



Kontrowersje

Mimo wielu zmian – udoskonalenia metod sędziowania, lepszego przygotowania bokserów i opieki medycznej – wypadki tym sporcie nie są niczym niezwykłym, psując jego wizerunek. Spory między różnymi federacjami uniemożliwiają ustalenie jednolitej hierarchii zawodników w poszczególnych kategoriach wagowych. Podobnie wygląda sytuacja w boksie amatorskim. Z tego względu MKOL już kilkakrotnie groził usunięciem boksu z programu olimpijskiego, zwłaszcza po rozmaitych skandalach związanych z poziomem sędziowania i niektórymi werdyktami sędziów. Do złej opinii o boksie przyczyniają się bardzo poważne niekiedy kontuzje zawodników, a nawet wypadki śmiertelne.



Kategorie wagowe

Kategorie wagowe w boksie amatorskim


Kategoria papierowa do 48 kg
Kategoria musza do 51 kg
Kategoria kogucia do 54 kg
Kategoria piórkowa do 57 kg
Kategoria lekka do 60 kg
Kategoria lekkopółśrednia do 64 kg
Kategoria półśrednia do 69kg
Kategoria średnia do 75 kg
Kategoria półciężka do 81 kg
Kategoria ciężka do 91 kg
Kategoria superciężka powyżej 91 kg



Kategorie wagowe w boksie zawodowym

Kategoria słomkowa (Strawweight) do 105 funtów (do 47,627 kg)
Kategoria junior musza/lekko musza (Lt. Flyweight) do 108 funtów (do 48,998 kg)
Kategoria musza (Flyweight) do 112 funtów (do 50,820 kg)
Kategoria junior kogucia/super musza (Superflyweight) do 115 funtów (do 52,163 kg)
Kategoria kogucia (Bantamweight) do 118 funtów (do 52,524 kg)
Kategoria junior piórkowa/super kogucia (Superbantamweight) do 122 funtów (do 55,338 kg)
Kategoria piórkowa (Featherweight) do 126 funtów (do 57,153 kg)
Kategoria junior lekka/super piórkowa (Superfeatherweight) do 130 funtów (do 58,967 kg)
Kategoria lekka (Lightweight) do 135 funtów (do 61,235 kg)
Kategoria junior półśrednia/lekkopółśrednia (Lightwelterweight) do 140 funtów (do 63,503 kg)
Kategoria półśrednia (Welterweight) do 147 futnów (do 66,678 kg)
Kategoria junior średnia/super półśrednia (Superwelterweight) do 154 funtów (do 69,853 kg)
Kategoria średnia (Middleweight) do 160 funtów (do 72,575 kg)
Kategoria super średnia (Supermiddleweight) do 168 funtów (do 76,204 kg)
Kategoria półciężka (Lt. Heavyweight) do 175 funtów (do 79,379 kg)
Kategoria junior ciężka/lekkociężka (Cruiserweight) do 200 funtów (do 90,719 kg)
Kategoria ciężka (Heavyweight) ponad 200 funtów (ponad 90.719 kg)



Urządzenia treningowe

Gruszka bokserska

Potocznie nazywana również kukurydziakiem, jest to worek skórzany przypominający kształtem gruszkę o średnicy około 25 cm i wysokości 35 cm, wypełniony grochem, kukurydzą lub kawałkami gumy, przymocowany linką do sufitu, stosowany w treningu bokserskim do ćwiczenia ciosów zadawanych na głowę przeciwnika.


Głowica na sprężynie

Przyrząd bokserski stosowany w treningu do ćwiczeń wyrabiających wyczucie dystansu, refleks i celność ciosów. Głowica na sprężynie zbudowana jest z metalowej podstawy, do której na środku przymocowana jest sprężyna zakończona metalowym prętem z urządzeniem do regulowania wysokości przyrządu, na końcu pręta znajduje się piłka skórzana wypełniona powietrzem, w czasie ćwiczeń wysokość górnej części głowicy nie powinna przekraczać wysokości głowy ćwiczącego


Piłka na gumie

To piłka wykonana z miękkiej skóry, wewnątrz posiada dętkę napełnioną powietrzem, umieszczona w siatce ze sznurka, zawieszona jest na cienkiej gumie na wysokości głowy, stosowana w ćwiczeniach doskonalących wyczucie odległości i rytmu oraz refleks zawodnika.