Wednesday, August 8, 2007

Boks

Boks, pięściarstwo – walka między dwoma zawodnikami używającymi do tego celu tylko pięści.



Historia

Boks pojawił się już w programie igrzysk w starożytnej Grecji. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i często kończyły się śmiercią. Walki te, bez żadnych określonych reguł, niewiele miały wspólnego ze sportem, jaki narodził się w roku 1719. Wówczas to Amerykanin James Figg założył przy Tottenham Court Road w Londynie "akademię" boksu. Figg został też pierwszym mistrzem bokserskim w historii.

Walki w tamtym czasie odbywały się na gołe pięści i bez żadnych określonych reguł. Brytyjczyk Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował zasady tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George'a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton's Rules. Rękawice, dziś podstawowy atrybut boksera, pojawiły się dopiero w roku 1881. W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych walk o mistrzostwo do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W przypadku amatorów formułę ograniczono do trzech rund trzyminutowych.

Igrzyska Olimpijskie: Jako sport amatorski boks zajmuje specjalne miejsce w olimpijskiej tradycji, pojawił się bowiem w programie już w 1904 roku, na igrzyskach w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Powrócił na kolejnej olimpiadzie w Antwerpii (1920). W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono 186 członków i od 1974 roku organizuje mistrzostwa świata. Nawet jeśli boks nie jest zaliczany do najważniejszych dyscyplin olimpijskich, zajmuje w ruchu olimpijskim szczególne miejsce. Wielu mistrzów świata wagi ciężkiej odnosiło pierwsze ważne zwycięstwa właśnie podczas igrzysk – między innymi Muhammad Ali (właśc. Cassius Clay), bracia Michael i Leon Spinks, Joe Frazier i George Foreman. Również były mistrz świata, Brytyjczyk Lennox Lewis, występował na olimpiadzie w Seulu 1988, gdzie zdobył dla Kanady złoty medal.



Kontrowersje

Mimo wielu zmian – udoskonalenia metod sędziowania, lepszego przygotowania bokserów i opieki medycznej – wypadki tym sporcie nie są niczym niezwykłym, psując jego wizerunek. Spory między różnymi federacjami uniemożliwiają ustalenie jednolitej hierarchii zawodników w poszczególnych kategoriach wagowych. Podobnie wygląda sytuacja w boksie amatorskim. Z tego względu MKOL już kilkakrotnie groził usunięciem boksu z programu olimpijskiego, zwłaszcza po rozmaitych skandalach związanych z poziomem sędziowania i niektórymi werdyktami sędziów. Do złej opinii o boksie przyczyniają się bardzo poważne niekiedy kontuzje zawodników, a nawet wypadki śmiertelne.



Kategorie wagowe

Kategorie wagowe w boksie amatorskim


Kategoria papierowa do 48 kg
Kategoria musza do 51 kg
Kategoria kogucia do 54 kg
Kategoria piórkowa do 57 kg
Kategoria lekka do 60 kg
Kategoria lekkopółśrednia do 64 kg
Kategoria półśrednia do 69kg
Kategoria średnia do 75 kg
Kategoria półciężka do 81 kg
Kategoria ciężka do 91 kg
Kategoria superciężka powyżej 91 kg



Kategorie wagowe w boksie zawodowym

Kategoria słomkowa (Strawweight) do 105 funtów (do 47,627 kg)
Kategoria junior musza/lekko musza (Lt. Flyweight) do 108 funtów (do 48,998 kg)
Kategoria musza (Flyweight) do 112 funtów (do 50,820 kg)
Kategoria junior kogucia/super musza (Superflyweight) do 115 funtów (do 52,163 kg)
Kategoria kogucia (Bantamweight) do 118 funtów (do 52,524 kg)
Kategoria junior piórkowa/super kogucia (Superbantamweight) do 122 funtów (do 55,338 kg)
Kategoria piórkowa (Featherweight) do 126 funtów (do 57,153 kg)
Kategoria junior lekka/super piórkowa (Superfeatherweight) do 130 funtów (do 58,967 kg)
Kategoria lekka (Lightweight) do 135 funtów (do 61,235 kg)
Kategoria junior półśrednia/lekkopółśrednia (Lightwelterweight) do 140 funtów (do 63,503 kg)
Kategoria półśrednia (Welterweight) do 147 futnów (do 66,678 kg)
Kategoria junior średnia/super półśrednia (Superwelterweight) do 154 funtów (do 69,853 kg)
Kategoria średnia (Middleweight) do 160 funtów (do 72,575 kg)
Kategoria super średnia (Supermiddleweight) do 168 funtów (do 76,204 kg)
Kategoria półciężka (Lt. Heavyweight) do 175 funtów (do 79,379 kg)
Kategoria junior ciężka/lekkociężka (Cruiserweight) do 200 funtów (do 90,719 kg)
Kategoria ciężka (Heavyweight) ponad 200 funtów (ponad 90.719 kg)



Urządzenia treningowe

Gruszka bokserska

Potocznie nazywana również kukurydziakiem, jest to worek skórzany przypominający kształtem gruszkę o średnicy około 25 cm i wysokości 35 cm, wypełniony grochem, kukurydzą lub kawałkami gumy, przymocowany linką do sufitu, stosowany w treningu bokserskim do ćwiczenia ciosów zadawanych na głowę przeciwnika.


Głowica na sprężynie

Przyrząd bokserski stosowany w treningu do ćwiczeń wyrabiających wyczucie dystansu, refleks i celność ciosów. Głowica na sprężynie zbudowana jest z metalowej podstawy, do której na środku przymocowana jest sprężyna zakończona metalowym prętem z urządzeniem do regulowania wysokości przyrządu, na końcu pręta znajduje się piłka skórzana wypełniona powietrzem, w czasie ćwiczeń wysokość górnej części głowicy nie powinna przekraczać wysokości głowy ćwiczącego


Piłka na gumie

To piłka wykonana z miękkiej skóry, wewnątrz posiada dętkę napełnioną powietrzem, umieszczona w siatce ze sznurka, zawieszona jest na cienkiej gumie na wysokości głowy, stosowana w ćwiczeniach doskonalących wyczucie odległości i rytmu oraz refleks zawodnika.

Wednesday, August 1, 2007

Judo

Judo(z japońskiego "Łagodna droga") - jest to sztuka walki powstała w Japonii.


Historia

Judo pochodzi z Japonii. Jego twórcą był Jigoro Kano (1860-1938). Zebrał on i ulepszył chwyty jiu-jitsu nadając im nową formę. Kano usunął z jiu-jitsu elementy mogące zagrozić zdrowiu lub życiu wprowadzając nowe, stworzone przez siebie. Nazwę JUDO można tłumaczyć jako "drogę do zwinności" lub "drogę ustępowania" (JU - zwinnie, ustępować; DO - droga, zasada).

Tę tytułową zasadę judo - zasadę "JU" (ustępowanie) wyjaśnia Kano na przykładzie: Przypuśćmy, że siłę człowieka oceniamy w jednostkach od 1 do 10. Np. siła mojego przeciwnika równa się 10 jednostkom, moja siła - 7 jednostkom. Z tego wynika, że gdybym nawet użył całej swojej siły przeciwko sile przeciwnika, to mierząc siłę przeciwko sile musiałbym przegrać. Jednak, gdy zamiast przeciwdziałać mu swoją siłą, ustąpię mu na tyle by nie stracić równowagi, wówczas przeciwnik nie przygotowany na taki manewr, pochyli się w przód i straci równowagę. W tym położeniu jest on zdecydowanie słabszy (nie ze względu na swoją siłę fizyczną, lecz niedogodną pozycję) i jego siła przeciwko mojej wynosi dajmy na to 3 jednostki, zamiast normalnych 10. Ja natomiast utrzymuję równowagę i posiadam siłę 7 jednostek. W tym momencie mogę pokonać przeciwnika, używając do tego połowy swojej siły, tj. 3,5 jednostki. Sytuacja ta pozwoli mi na zachowanie drugiej połowy siły do innych celów. Oczywiście walka nie polega jedynie na ustępowaniu; w celu jej dogodnego przeprowadzenia stosuje się różnego rodzaju dźwignie itp. sposoby bezpośredniego, otwartego ataku. Druga zasada judo to maksimum efektu (skuteczności), przy minimum wysiłku.

Współczesne judo jest sportem ściśle ograniczonym przepisami opartymi na starych japońskich zasadach walki wręcz. Jest to rodzaj walki zapaśniczej, wymagającej specjalnego ubioru zwanego "judogi". Jakkolwiek judo wywodzi się z wojskowej sztuki walki na śmierć i życie, zastosowanie judo do obrony osobistej jest obecnie celem drugoplanowym. Ogólny rozwój fizyczny, a następnie uzyskanie skuteczności w zawodach, oto główne cele współczesnego judo. Celem przewodnim, uzyskanym przez systematyczne ćwiczenia, wysuniętym przez twórcę judo - Jigoro Kano, jest "doskonalenie samego siebie". Judo przyczynia się do harmonijnego rozwoju, przekonuje, że nie siła i ciężar ciała, a szybkość i zręczność są czynnikami decydującymi w działaniu. Jest dla młodzieży właściwym systemem wychowania fizycznego, sportem, który najlepiej przygotowuje do życia. Pozwala młodzieży nie tylko odkryć i rozwijać własne możliwości, ale także osiągnąć skuteczność w działaniu. Judo rozwija szybkość, zwinność, wytrzymałość i siłę, a także spostrzegawczość, opanowanie, odwagę, odporność, koncentrację i wytrwałość. Jego wpływ wychowawczy jest niezaprzeczalny.

W judo istnieją tak zwane stopnie zaawansowania technicznego "kyu" i "dan". Są one odpowiednikiem klas sportowych w innych dyscyplinach sportu. Przejście do każdego następnego stopnia wymaga odpowiedniej ilości wygranych walk i opanowania pewnej liczby elementów technicznych. Z biegiem czasu konsekwentnie zmieniała się technika judo w kierunku maksymalnej skuteczności. Od początku istnienia judo w nowoczesnej formie stało się ono sportem walki, wymagającym wieloletniego żmudnego treningu, w którym elementy techniki wyćwiczone są na bazie wielkiej ilości powtórzeń, wyrabiania siły i szybkości, a wszystkie zewnętrzne czynniki podporządkowane są skuteczności. Trening judo jest bardzo ciężki i dla uzyskania wysokiej klasy niezbędne jest ćwiczenie 5 - 6 razy w tygodniu. Trening zaczyna się 20-minutową rozgrzewką, która zawiera ćwiczenia ogólnorozwojowe oraz specjalne ćwiczenia techniczne, później następuje godzina ciągłej walki treningowej (randori), a następnie wiele ćwiczeń o różnego rodzaju natężenia (np. tzw. uchikomi - tj. powtórzeń "wejść" bez rzucenia przeciwnika na matę, wykonywanych w szybkim tempie), uzupełniających ćwiczeń siłowych itd. Ćwiczenia siłowe ze sztangą i na przyrządach są już od lat uznanym i powszechnie stosowanym uzupełnieniem treningu technicznego. Nie można głosić fałszywych haseł, że siła jest w judo nieistotna. Siła i wytrzymałość są równie ważne jak umiejętności techniczne.

"W judo nie ma sekretów, postęp zależy od zdolności i wytrwałości danej jednostki i od nauczyciela. Czy słaby może pokonać olbrzyma, względnie czy judoka może zwyciężyć zapaśnika albo boksera, zależy całkowicie od indywidualnych cech obu przeciwników Są dobrzy bokserzy, judoka i zapaśnicy. Wszyscy mają możliwość wygrania walki w oparciu o zręczność i umiejętności techniczne. Ten z przeciwników, który potrafi pierwszy zastosować skutecznie swoją technikę, będzie niewątpliwie zwycięzcą" - K. Kobayashi.

Udział w zawodach jest ostatecznym sprawdzianem umiejętności, wartości fizycznych. i psychicznych judoka. Zachowanie w tych warunkach jest najlepszym sprawdzianem wartości uprawiającego judo. Nauczanie judo przebiega w stopniach zaawansowania technicznego "kyu" i "dan". Każdy z ćwiczących, po opanowaniu pewnej ilości elementów technicznych i złożeniu specjalnego egzaminu, uzyskuje wyższy stopień i ma prawo noszenia pasa odpowiedniego koloru. Najniższym stopniem jest 6 kyu.

Technikę judo podzielić można na dwie zasadnicze grupy: rzuty (nage-waza) i chwyty (katame-waza).

1.NAGE-WAZA - technika rzutów, stosowana wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę, lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami, stopą itd. tak, aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić go do upadku na plecy. W grupie tej występują również kontrataki oraz połączenia dwu lub więcej pojedynczych rzutów - tzw. kombinacje. Przejścia do drugiej dużej grupy elementów techniki - sprowadzenia do walki w parterze (hairi-kata) - to specyficzny, odrębny dział techniki.
2.KATAME-WAZA - dosłownie: technika obezwładnień - dzieli się na trzy podgrupy: trzymania, dźwignie i duszenia. Trzymania - polegają na utrzymaniu przeciwnika na plecach na macie, tak aby można było całkowicie kontrolować jego ruchy. Za utrzymanie przeciwnika w ten sposób przez 25 sekund otrzymuje się punkt (ippon) i wygrywa walkę. Dźwignie - w walce sportowej dozwolone jest stosowanie dźwigni (tj. wyłamywania i wykręcania) jedynie na staw łokciowy. Doprowadzenie do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika, daje wygraną w walce sportowej. Duszenia - tj. nacisk krawędzią przedramienia lub kołnierzem judogi na krtań lub tętnicę szyjną.
W każdej z tych grup, podobnie jak przy rzutach, występują również obrony i kontrataki oraz kombinacje różnych elementów. Wszystkie te elementy techniki zostały dla celów szkoleniowych usystematyzowane przy uwzględnieniu dwóch generalnych założeń: - ich znaczenia praktycznego tj. skuteczności i częstości występowania w zawodach, - możliwości właściwego, technicznego opanowania przez ćwiczących.



Stopnie

W Judo są stopnie uczniowskie - Kyu i mistrzowskie - Dan. Wcześniej nie istniały stopnie Kyu, w żadnej sztuce walki. Jednak szybko ten system się rozpowszechnił i został przejęty np. w karate.
Stopniom Kyu odpowiadają poszczególne kolory pasa:
6 Kyu - biały pas (rokyu)
5 Kyu - żółty pas (gokyu)
4 Kyu - pomarańczowy pas (yonkyu)
3 Kyu - zielony pas (sankyu)
2 Kyu - niebieski pas (nikyu)
1 Kyu - brązowy pas (ikkyu)
1 dan, shodan, pas czarny
2 dan, nidan, pas czarny
3 dan, sandan, pas czarny
4 dan, yodan, pas czarny
5 dan, godan, pas czarny
6 dan, rokudan, pas czarny lub biało-czerwony
7 dan, shichidan, pas czarny lub biało-czerwony
8 dan, hachidan, pas czarny lub biało-czerwony
9 dan, kudan, pas czarny lub czerwony
10 dan, judan, pas czarny lub czerwony


Stopniom Dan odpowiada czarny pas. Jednak od 6 Dan można nosić pas biało-czerwony, a od 8 czerwony.
Awans na wyższy stopień odbywa się po zdanym egzaminie. Najpierw zdaje się na biały pas, a następnie na kolejne. Egzamin sprawdza czy judoka opanował techniki wymagane na stopień. Przy egzaminach na stopnie powyżej 3 Kyu pod uwagę są brane również wyniki sportowe.



Strój

Judoka (adept Judo) nosi strój zwany Judogą. Składa się on z: spodni, twardej góry stroju (podobnej w kroju do marynarki) i pasa. Wcześniej nie było takiego stroju w żadnej sztuce walki. Krój ten został opracowany w Kodokanie, a następnie przejęty przez inne szkoły sztuk walki. Judoga jest biała lub niebieska, zrobiona z bawełny. Jest ona gruba i bardzo wytrzymała aby duże siły działające na nią w trakcie rzutów i duszeń nie rozerwały jej. Mimo wszystko nie ogranicza ona w żaden sposób ruchów. W porównaniu np. z karategi jest dużo cięższa i sztywniejsza.



Techniki

Techniki Judo można podzielić następująco:

Rzuty - Nage Waza
Trzymania - Osaekomi Waza
Duszenia - Shime Waza
Dźwignie - Kansetsu Waza
Rzuty dzielimy ze względu na to która część ciała jest odpowiedzialna za rzut:

Rzuty ręczne - Te Waza
Rzuty biodrowe - Koshi Waza
Techniki nożne - Ashi Waza
Rzuty poświęcenia gdzie my sami upadamy na bok - Yoku Sutemi Waza
Rzuty poświęcenia gdzie my sami upadamy na plecy - Ma Sutemi Waza
W Judo dźwignie zakłada się tylko i wyłącznie na staw łokciowy.


Duszenia w Judo są bardzo skuteczne i mogą doprowadzić do utraty przytomności podczas walki. Techniki tego rodzaju odcinają dopływ powietrza do płuc lub dopływ krwi do mózgu poprzez nacisk na tętnicę szyjną. Duszenia można wykonywać rękoma lub kołnierzem przeciwnika. Dopuszcza się również duszenia nogami ale z pewnymi ograniczeniami ponieważ nogi są wielokrotnie silniejsze od rąk.


Trening

Trening Judo jest niezwykle ciężki, opiera się na trenowaniu padów, kata oraz na sparringu. Walki treningowe, prowadzone w parterze albo stójce, nazywają się randori. Walki na zawodach nazywa się shiai. Trening Judo charakteryzuje się, zresztą jak większość japońskich sztuk walki, ceremonialnością. Trening zaczyna i kończy ceremonialny ukłon.
Walki odbywają się na tatami (matach) w sali nazywanej dojo. Maty są miękkie aby złagodzić upadek ćwiczącego i nie narazić go na poważniejsze uszkodzenia ciała.



Judo jako sport

Początkowo judo było typowo japońską sztuką walki znaną głównie w Japonii. Od czasów działań Jigoro Kano sport ten stał się sportem narodowym tego kraju. W wyniku wielu pokazów oraz rosnącego zainteresowania ludzi, sztuka ta stała się również sportem walki, który w 1964 roku stał się dyscypliną olimpijską dla mężczyzn. Pod naciskiem amerykańskich kobiet, od 1988 Judo jest też sportem olimpijskim dla nich. Sport ten stał się jednym z najpopularniejszych sportów walki na świecie.

Walki odbywają się w kategoriach wagowych, różnych dla mężczyzn i dla kobiet. Walka trwa 5 minut (w przypadku juniorów - 4 minuty) i odbywa się na macie o wymiarach 10 na 10 metrów. Zwycięża ten zawodnik który rzuci przeciwnika na plecy, założy mu dźwignię na stawie łokciowym lub trzyma go leżącego na macie przez 25 sekund (w każdym przypadku uzyskując ippon i kończąc walkę przed upływem regulaminowego czasu).
Możliwe jest uzyskanie tzw. "małych punktów", które nie prowadzą do zakończenia walki przed czasem, lecz po jego upływie wskazują na zwycięzcę. Są to:

koka (najniższa wartość punktowa),
yuko,
waza-ari (uzyskanie dwóch punktów waza-ari jest równoznaczne z uzyskaniem ippon).
Przy czym każdy z punktów ma wyższą wagę niż dowolna ilość zdobytych punktów o mniejszej wartości (np. zawodnik, który w walce zdobył jedno yuko, wygrywa z zawodnikiem, który zdobył jakąkolwiek ilość punktów koka)

Zawodnicy mogą również otrzymywać kary, które wymierzane są za m.in. unikanie walki, pasywność (brak próby wykonania akcji przez 30 sekund), świadome wyjście poza matę. Kara (shido) zwiększa punkty przeciwnika w sposób następujący: pierwsze shido daje kokę, drugie - zamienia kokę na yuko, trzecie zamienia yuko na waza-ari. Czwarte shido to dyskwalifikacja zawodnika (hansokumake).

Sędzia może przerwać walkę dając komendę "mate". Zawodnik może się poddać klepiąc w matę lub krzycząc "maitta".
Polskim złotym medalistą olimpijskim z Atlanty 1996 w Judo jest Paweł Nastula, a z Seulu 1988 i Barcelony 1992 Waldemar Legień.



Zasady judo

Zasady judo stworzone przez prof. Kano

1.Czynić tak aby było jak najbardziej efektywne współdziałanie ciała i umysłu
2.Ustępować aby zwyciężyć (inaczej: jeśli ktoś cię pcha to go pociągnij, jeżeli cię ciągnie to go pchnij)
3.Maksimum skuteczności przy minimum wysiłku
4.Przez czynienie sobie dobra nawzajem do dobra ogólnego
5.Doskonalić samego siebie


Artykul pobrano z wikipedii

Sunday, July 29, 2007

Arnis


Arnis - rdzenna filipińska sztuka walki, której nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa arnes, oznaczającego pancerz. W niektórych regionach Filipin jest ona bardziej znana jako escrima lub kali. Bronią stosowaną w tej sztuce są noże, długie i krótkie, oraz bambusowe lub wykonane z drzewa "Kamagon", które rośnie tylko na Filipinach, kije, jeden lub dwa, o blisko metrowej długości.

Uważa się, że właśnie przez mistrza tej sztuki walki Lapu-Lapu został zabity w 1521 r. na Mactan Ferdynand Magellan. Późniejszy rozwój arnis nastąpił w wyniku chęci Filipińczyków do przeciwstawienia się hiszpańskim kolonizatorom. Do licznych odmian arnis zalicza się obecnie m.in.: didya, doce pares, estokada, kalaki, pagaradman, pananandata, sinawali. Jednym z większych mistrzów Kali Arnis, jest mistrz "Fil Beno", który obecnie mieszka i prowadzi treningi w Manili - stolicy Filipin.

Obecnie emigranci filipińscy propagują w świecie tę sztukę walki w jej usportowionej postaci. Wygraną uzyskuje się poprzez zadanie poprawnego ciosu w czuły punkt ciała przeciwnika, poprzez rozbrojenie go lub powalenie na ziemię.

W Polsce od połowy lat 90. działa Polska Federacja Combat Kalaki, ponadto istnieje kilka klubów w których trenuje się Doce Pares i Estokada.


Źródła

-Tokarski S. Sztuki walki. Ruchowe formy ekspresji filozofii Wschodu, Glob, Szczecin 1989
-Wójtowicz N., Tradycja filipińska w Polsce, [w:] Humanistyczna teoria sztuk i sportów walki. Koncepcje i problemy, red. W. J. Cynarski, K. Obodyński, Rzeszów 2003.

Tuesday, July 24, 2007

Wushu

Wushu – ogół chińskich sztuk walki przyjęło się na Zachodzie określać nazwą kung-fu. Kung-fu oznacza jednak, nie sztukę walki, a wysoki poziom umiejętności osiągnięty w wyniku ciężkiej, długotrwałej nauki. Może to dotyczyć wielu różnych dziedzin. Jeśli chodzi o chińskie sztuki walki, to bardziej prawidłowa jest nazwa używana w Chinach – wushu, czyli dosłownie: sztuki wojenne. Termin wushu odczytany zgodnie z japońską lekcją brzmi bu-jutsu.

Wushu dzieli się na xiandai wushu (współczesne wushu) lub jingsai wushu (sportowe wushu) oraz chuantong wushu (tradycyjne wushu), inaczej nazywane minjian wushu (ludowe wushu). Używany na Zachodzie termin kung-fu pokrywa się w zasadzie raczej z chuantong wushu/minjian wushu, nie obejmuje natomiast xiandai wushu/jingsai wushu.


Wushu sportowe

Xiandai wushu/jingsai wushu to przede wszystkim dyscyplina sportowa o aspiracjach olimpijskich. W konkurencji form (taolu) stosuje się podział przede wszystkim na changquan (długa pięść - formy zwykle bardzo akrobatyczne, o ruchach stosunkowo płynnych i dużej dynamice), nanquan (południowa pięść - bardziej stabilne pozycje, mniej akrobacji, dużo fizycznej siły) i taijiquan (ruchy miękkie, pełne gracji, w większości wykonywane powoli). Uprawiana jest także konkurencja sanda/sanshou, czyli rodzaj walki w rękawicach i ochraniaczach (m.in. na korpus) zbliżona do kick-boxingu, ale z szerokim wykorzystaniem rzutów i zepchnięć z podestu na którym odbywają się walki. W wariancie zawodowym, stosuje się mniej ochraniaczy, natomiast wykorzystuje się uderzenia kolanami. Obecnie istnieje tendencja, w wariancie zawodowym, do dopuszczenia także uderzeń łokciami.


Kung-fu/Quan Fa

Chuantong wushu/minjian wushu-Quan Fa lub w terminologii bardziej popularnej na Zachodzie kung-fu, to nie jedna, określona sztuka walki, a ogromne bogactwo rozmaitych systemów, opartych na bardzo różnych koncepcjach i zasadach. Jest to bogactwo tak duże, że powszechnie stosowane klasyfikacje stanowią nadmierne uproszczenie. Jednak wspomnimy tu o nich ze względu na to że są dość rozpowszechnione.


Podział sztuk walki

Chińskie sztuki walki dzieli się zwykle na północne i południowe. Mówi się przy tym, że style północne opierają się na kopnięciach, a południowe na technikach ręcznych. Jednak zarówno na południu Chin spotyka się style zawierające dużo kopnięć, jak i na północy uprawia się wiele systemów nie przywiązujących do kopnięć dużej wagi.

Stosuje się też podział ze względu na związek danego systemu z jednym z głównych ośrodków które wpływały na rozwój sztuk walki, np.: Shaolin (funkcjonuje podział na Shaolin północny i południowy), Wudang, czy Emei. Wiele systemów nie mieści się w tej uproszczonej klasyfikacji.

Popularny jest podział na style zewnętrzne (waijia) i wewnętrzne (neijia). Do zewnętrznych zalicza się zdecydowaną większość, a tylko nieliczne do wewnętrznych. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że style zewnętrzne koncentrują się bardziej na typowym treningu fizycznym, i typowym wykorzystaniu siły, a wewnętrzne bardziej na pracy nad koordynacją pomiędzy umysłem i ciałem, i nad specyficznym sposobem generowania siły przy użyciu całego, stosunkowo rozluźnionego ciała. Podział ten jednak jest bardzo dyskusyjny i stosowany jest głównie z przyczyn historycznych - na początku XX wieku grono mistrzów xingyiquan, baguazhang i taijiquan w Pekinie uznało, że systemy te mają wiele cech wspólnych i w związku z tym zdecydowano o zaliczaniu ich do jednej rodziny neijia. Trzeba zwrócić uwagę, że podziału na systemy zewnętrzne (waijia) i wewnętrzne (neijia) nie należy mylić z podziałem na metody treningowe zewnętrzne (waigong) i wewnętrzne (neigong). W niemal wszystkich bowiem systemach klasyfikowanych jako zewnętrzne, wykorzystuje się w mniejszym lub większym stopniu trening neigong.

Określony styl kung-fu to nie tylko zestaw technik, czy form. To zawsze pewien system wzajemnie z sobą związanych metod treningowych (gongfa) i koncepcji (quanli). Wszystkie metody treningowe, łącznie z wykorzystywanymi w wielu stylach formami, stanowią ilustrację teorii danej szkoły służąc poznaniu i praktycznemu opanowaniu jego koncepcji i rozwinięciu charakterystycznych dla danego stylu umiejętności. To jest pewien wyróżnik szkół tradycyjnego kung-fu (chuantong wushu).


Idea

Organizowane są zawody sportowe w których startują przedstawiciele tradycyjnego kung-fu/wushu. Różnica w stosunku do jingsai wushu polega jednak na tym, że w chuantong wushu rywalizacja sportowa nie jest głównym celem, któremu całkowicie podporządkowany jest proces treningowy, a stanowi tylko pewien element znacznie szerszej całości. Kung-fu (chuantong wushu) nie jest zatem tylko dyscypliną sportową, w której liczą się wyniki na zawodach i odbywa się proces selekcji tych, którzy rokują w tym kierunku największe nadzieje. Kung-fu jest dla każdego i może być uprawiane przez całe życie. Odpowiedni system można dobrać w zależności od indywidualnych upodobań, predyspozycji i warunków fizycznych.

W kung-fu przywiązuje się wagę nie tylko do rozwinięcia umiejętności walki wręcz, czy z bronią, ale także do wszechstronnego rozwoju adepta. Wzorcem wojownika kung-fu jest ktoś, kto nie tylko potrafi walczyć, ale posiada szeroką wiedzę. Dla adeptów spoza Chin nauka kung-fu to często także poznawanie bogatej kultury Kraju Środka. W wielu szkołach naucza się, nie tylko sztuki walki, ale także tradycyjnych metod leczenia (akupresura, akupunktura, ziołolecznictwo) bądź ćwiczeń służących kultywowaniu zdrowia (neigong, qigong). Niektóre systemy kung-fu słyną z walorów zdrowotnych, np. taijiquan i yiquan, w których te same metody treningowe służą zarówno rozwojowi umiejętności walki jak i zdrowiu ćwiczącego. Wielki nacisk kładzie się także na postawę etyczną adepta – wude (dosłownie: cnoty wojownika). Mówi się: "Ucząc się sztuki walki, przede wszystkim uczysz się być dobrym człowiekiem".


Style wushu

Głównych odmian chińskich sztuk walki można wyróżnić kilkadziesiąt, a ze stylami mniej znanymi i podstylami, co najmniej kilkaset. Poniżej jest tylko niewielka część (nazwy podane zostały w transkrypcji pinyin w wymowie języka ogólnochińskiego; w nawiasach podano nazwy w innych transkrypcjach lub pochodzące z lokalnych dialektów):

-Baguazhang (Pakua Chang)
-Baihequan (Pak Hok Kuen)
-Baimeiquan (Pak Mei Kuen)
-Bajiquan (Pa Chi)
-Cailifoquan (Choy Lee Fut Kuen)
-Chuojiao
-Ditangquan
-Fanziquan
-Hongjiaquan (Hung gar Kuen)
-Houquan
-Jingangziranchui
-Liuhebafaquan (Liu ho pa fa ch'uan)
-Meihuazhuangquan
-Mizongquan
-Piguaquan
-Sanhuang Paochui
-Taijiquan (T'ai Chi Ch'uan, Tai Chi)
-Tanglangquan (styl modliszki)
-Tang long hu shi (styl modliszki i tygrysa )
-Tantui
-Tongbiquan
-Xiajiaquan (Hop-gar Kuen)
-Xingyiquan (Hsing-i ch'uan)
-Yanqingquan
-Yiquan (I-ch'uan), znany również jako Dachengquan (Ta Ch'eng Ch'uan)
-Yongchunquan (Wing Chun Kuen, Wing Tsun Kuen, Ving Tsun Kuen)
-Zhoujiaquan (Chow-gar Kuen)
-Ziranmen (Tzu jan men)


zródlo:wikipedia

Tags:

Friday, July 20, 2007

Capoeira


Capoeira - brazylijska sztuka walki.


Została tworzona w XVIII i XIX wieku przez brazylijskich niewolników w Salwadorze, stała się dla nich sposobem na manifestowanie odrębności kulturowej. Wywodzi się z rytualnych tańców plemion afrykańskich; zawiera też wiele cech kulturowych charakterystycznych dla Indian południowoamerykańskich.

Capoeira spośród innych sztuk walki wyróżnia się dynamizmem i taneczną płynnością. Niewiele jest statycznych pozycji, dużo natomiast zamaszystych kopnięć i podcięć. Ciosy przeciwnika blokuje się bardzo rzadko, zamiast tego capoeira oferuje wiele uników i przejść.

Z capoeirą nieodłącznie wiąże się rytuał roda (wym. hoda, z port. krąg, koło). Capoeiristas tworzą zamknięty krąg, którego głównym elementem jest orkiestra - bateria. Gracze parami wchodzą do kręgu, by tam prowadzić symulowaną walkę - jogo. Pozostali w tym czasie muzyką i śpiewem nadają całości energię - axé.

Podstawowym instrumentem używanym w rodzie jest berimbau. Pozostałe intrumenty wchodzace w skład baterii to: atabaque, pandeiro, agogo, reco-reco, Pau de Chuva (Deszczowy Kij).

Capoeira jest dla mężczyzn, kobiet i dzieci; jedynymi, którzy nie powinni się jej uczyć są ci, którzy nie chcą. (Mestre Pastinha)



Style

Najpopularniejszymi stylami capoeiry są:

-capoeira regional - stworzona przez Mestre Bimba (1900-1974). Szybka i dynamiczna, bardziej praktyczna w zastosowaniu do walki. Ze względu na widowiskowość, jest dzisiaj popularniejsza od angoli.

-capoeira Angola - zawiera mniej elementów charakterystycznych dla sztuk walki, jest bardziej nastawiona na grę, współpracę, taniec. Wykreowana została w XX wieku przez Mestre Pastinha (1889-1981) w celu zachowania, przywrócenia tradycyjnych elementów capoeiry i była swego rodzaju odpowiedzią na stworzenie capoeira regional przez Mestre Bimba.

-capoeira contemporanea - współczesna capoeira, która czerpie z obydwu tradycji - regional oraz Angola, wykorzystując różnorodne techniki i sposoby trenowania, nazywana również capoeira atual



Capoeira w Polsce


Do Polski capoeira została sprowadzona w 1995 przez Adama Fabę, obecnie profesora Sem Memoria, jednego z założycieli grupo UNICAR.[potrzebne źródło] Szacuje się, że w Polsce capoeirę ćwiczy już kilka tysięcy osób (ponad 1200 w samej grupie UNICAR Polonia).

W Polsce jest już wiele grup capoeiry - między innymi ABADÁ, FICAG, Escola de Aprendizagem Capoeira Artes das Gerais, Mundo Capoeira, Oficina da Capoeira, Axé Capoeira, Beribazu, Capitaes de Areia, Compania Pernas Pro Ar, IUNA, UNICAR, Capoeira Esporão, Capoeira Liberdade, Cordao de Ouro, Grupo Capoeira Brasil, Porto Do Minas, Lagoa da Saudade, Raizes de Rua, Capoeira na Praia, Inernacional Associao de capoeira paralitao (mestre leopardo), Capoeira Ginga Alegria.

zródlo:wikipedia



Tags:

Tuesday, July 17, 2007

Aikido



Aikido - jest sztuką walki skodyfikowaną przez senseia Morihei Ueshibę pod koniec dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku. Twórca aikido oparł rzuty i dźwignie na starodawnym i na wpół mitycznym nurcie aikijutsu, a pracę nóg i sztukę posługiwania się bokkenem na tradycyjnej szermierce kenjutsu. Sztukę posługiwania się jo i koordynację ruchów na podstawie jodo ze słynnej szkoły Yagu ryu. Jak żadna inna sztuka walki, aikido kładzie nacisk na moralny i psychologiczny wymiar działań, oraz na odpowiedzialność za zdrowie i życie drugiego człowieka w całym procesie treningu i walki.

Techniki aikido składają się głównie z rzutów, dźwigni, szczególnie z dźwigni na małe stawy: nadgarstki i łokcie, oraz uników. Według Jerzego Miłkowskiego, autora książek o sztukach walki, w najbardziej rozbudowanych systemach aikido wyróżnia się ponad dwa tysiące technik lub kombinacji technicznych.

Oprócz walki wręcz aikido zawiera elementy walki bronią, w celach ćwiczebnych używane są jo, bokken, tanto.

Aikido współczesne składa się z kilkunastu szkół i nurtów, o mniej lub bardziej praktycznym nastawieniu. Sztuka walki przerodziła się współcześnie w szeroko rozumianą działalność rekreacyjno-zdrowotną, o jednej z najbardziej spośród wszystkich sztuk walki kwestionowanych przydatności do samoobrony. Na wielu internetowych forach dyskusyjnych trwają zażarte dyskusje co do skuteczności technik Aikido w przypadku walki ulicznej, co jest przyczyną wielu kłótni. Zarzuty są wysuwane zwykle przez dyskutantów spostrzegających sztuki walki poprzez pryzmat rywalizacji sportowej, zwłaszcza w MMA. Koreańską sztuką walki, wykazującą podobieństwo do aikido w technikach dźwigni i rzutów, jest hapkido.



Historia

Morihei Ueshiba (noszący tytuł O'Sensei czyli "Wielki Nauczyciel") opracował aikido opierając się na swoich doświadczeniach z Daito-ryu aikijutsu oraz walki za pomocą włóczni yari i krótkiego kija jo. Jednak prawdopodobnie największy wpływ na formy aikido miała sztuka walki japońskim mieczem katana. W wielu przypadkach ruchy osoby ćwiczącej aikido przypominają ruchy szermierza bez miecza. Występujące w aikido uderzenia shomenuchi i yokomenuchi wywodzą się z ataku z bronią, a odpowiadające im techniki – z form odbierania broni. Część szkół aikido nie uwzględnia ćwiczeń z bronią. Inne, jak Iwama Ryu, dużą część czasu poświęcają na trening z drewnianym mieczem bokken, kijem jo i nożem tanto.

Morihei Ueshiba rozwijał swoją sztukę walki przez większą część życia. W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku nauczał jej pod nazwą Aiki-Bujutsu („sztuka walki aiki”), a następnie Aiki-Budo („droga walki aiki”). W 1944 po raz pierwszy użył na jej określenie nazwy aikido („droga aiy ki”).

W 1940 została zawiązana Fundacja Aikikai, której pierwszym przewodniczącym został syn Morihei Ueshiby, Kisshomaru Ueshiba. Fundacja ta do dziś jest najważniejszą organizacją w świecie aikido. Jednym z jej podstawowych zadań jest propagowanie aikido na świecie.

Aikido trafiło na Zachód w 1951, gdy Minoru Mochizuki odwiedził Francję. W Stanach Zjednoczonych zostało wprowadzone w 1953 przez Kenji Tomiki i następnie przez Koichi Tohei. W Wielkiej Brytanii pojawiło się w 1955, a w Niemczech i Australii w 1965. W Polsce pierwsza sekcja aikido powstała w 1976. Obecnie dojo aikido znajdują się prawie na całym świecie.

W 1975 powstała Międzynarodowa Federacja Aikido (IAF – International Aikido Federation), powołana przez Fundację Aikikai i narodowe organizacje aikido na świecie. IAF jest członkiem GAISF (The General Association of International Sports Federations). Jednym z zadań IAF jest prezentacja aikido jako dyscypliny pokazowej podczas World Games (Igrzysk Sportów Nieolimpijskich, organizowanych pod patronatem MKOL). W skład IAF wchodzi 43 organizacji narodowych aikido. Polska jest reprezentowana przez Polską Federację Aikido.



Praktyka aikido

Aikido składa się z szerokiego zakresu technik, opierających się na zasadzie ruchu i energii, by zmienić kierunek lub zneutralizować atak oraz kontrolować atakującego. Wiele technik opiera się na ruchu kołowym lub po łuku. Istnieje opinia, że aikido jest szczególnie dobrze dostosowane do sytuacji z wieloma atakującymi. Na najwyższym poziomie aikido może być zastosowane do obrony bez powodowania poważnych obrażeń u atakującego lub broniącego się. Jeżeli techniki są wykonywane poprawnie, wzrost ani siła nie mają wpływu na ich efektywność.



Trening

Metody treningu różnią się w zależności od organizacji i nauczyciela, ale typowy trening sprowadza się do tego, że nauczyciel pokazuje technikę, a ćwiczący starają się ją powtórzyć. Ćwiczenie polega na obustronnym wykonywaniu techniki, gdzie nacisk spoczywa na wejściu i przyjęciu ataku, nie na współzawodnictwie i przeciwstawianiu się sile atakującego. Podczas ćwiczeń występuje podział ról na uke – osobę, na której jest wykonywana technika, oraz tori (lub nage) – osobę, która wykonuje technikę. Uke zwykle wyprowadza atak przeciwko tori, który neutralizuje go techniką aikido. Role uke i tori są równie ważne. Zadaniem uke jest przeprowadzenie uczciwego i zdecydowanego ataku, ochrona siebie przez odpowiednie ułożenie ciała oraz nauka techniki poprzez sposób, w jaki tori wytrąca go z równowagi. Rolą tori jest przyjęcie i zneutralizowanie ataku uke bez pozostawiania możliwości ponownego ataku. Jednocześnie tori uczy się, jak stworzyć wrażenie “centrum” (równowagi) i kontroli w trakcie wykonywania techniki. Wszyscy uczniowie Ueshiby byli uke do chwili, aż uznał on, że wiedzą o technice dostatecznie dużo, by być tori. Ruch, spostrzegawczość, precyzja, dystans i zgranie w czasie są równie ważne w wykonywaniu technik. Uczniowie przechodzą od sztywno ustalonych ćwiczeń do bardziej płynnych i elastycznych zastosowań. Na wyższym stopniu zaawansowania trening obejmuje jiyo-waza (ustalony atak, dowolna technika) i randori (wielu atakujących, dowolny atak), w którym atak jest mniej przewidywalny, a decyzja o rodzaju wykonywanej techniki zależy od konkretnej sytuacji. Większość szkół wykorzystuje też metody, w których uke stara się wykonać kontrtechnikę, czyli kaeshi-waza.

Morihei Ueshiba nie zezwalał na współzawodnictwo na treningach, ponieważ część technik jest uważana za zbyt niebezpieczne oraz ponieważ uważał, że rywalizacja nie wpłynie dobrze na charakter jego uczniów. Większość stylów aikido kontynuuje tę tradycję. Wyjątkiem są Shodokan Aikido, gdzie bardzo szybko zaczęto organizować zawody, oraz Ki Society (zawody form taigi). Ze względu na odmienność celów i strategii walki, adepci aikido nie sprawdzają swoich umiejętności w zawodach MMA.



Obrona

Techniki aikido w większości opierają się na wytrąceniu atakującego z równowagi i dźwigniach na stawy. W zależności od sytuacji, większość technik może być wykonywana jako rzuty (nage-waza) albo kończyć się trzymaniem (katame-waza lub osae-waza). Podstawowymi pojęciami są: wejście (irimi), cofnięcie się (omote), obrót (tenkan) i uderzenie (atemi). Podejście do uderzeń zależy od stylu. W niektórych szkołach uderzenia będące integralną częścią technik aikido są traktowane jedynie jako ułatwienie, odwracające uwagę przeciwnika, podczas gdy w innych atemi to realne uderzenie o potencjalnie niebezpiecznych skutkach. Sam Ueshiba napisał, odnosząc się do techniki Ikkyo, „...najpierw uderz na oczy.” (Może się to odnosić do faktu, że klasycznym otwarciem dla Ikkyo jest pchnięcie nożem w kierunku twarzy, aby zmusić uke do bloku odsłaniającego ramię, pozwalającego na kontrolę stawu – a zatem, jakby uderzając na oczy uke.) Kontrolowanie równowagi uke przez wejście jest często określane jako „zabieranie centrum uke”.

Niekiedy twierdzi się, że aikido jest sztuką walki typowo obronną i ćwiczenie ataku nie należy już do aikido. Z historycznego punktu widzenia to twierdzenie jest kontrowersyjne, ale wielu, o ile nie większość, aikidoków skupia się na technikach obronnych.



Atak

Gdy Morihei Ueshiba rozpoczął nauczanie aikido, jego uczniowie zwykle mieli już wysokie umiejętności w innych sztukach walki. Między innymi z tej przyczyny nawet dziś w czasie treningów aikido ataki nie znajdują się w centrum zainteresowania. Uczniowie poznają różne ataki, z których wykonuje się techniki aikido. Mimo iż przeważnie nie ćwiczy się ich zbyt intensywnie, dobry atak jest niezbędny do nauki poprawnego i efektywnego wykonania techniki. Ważne jest, żeby atak był zdecydowanym uderzeniem lub neutralnym chwytem: ani pchaniem, ani ciągnięciem (adepci aikido określają taki rodzaj ataku jako „uczciwy”). Szybkość ataku może się zdecydowanie różnić w zależności od zaawansowania osoby wykonującej technikę. Bez względu na szybkość ataku, zamiar uderzenia lub kontroli (przez uchwyt) powinien być taki sam.

Podczas treningu aikido korzysta się z różnych stylizowanych uderzeń i chwytów. Najbardziej znane to:

-shomenuchi – pionowe cięcie w głowę,
-yokomenuchi – ukośne cięcie w bok głowy lub szyję,
-chudantsuki – cios prosty w brzuch,
-ryotedori – uchwyt dwiema rękami,
-katadori (uchwyt za ramię).
Wiele uderzeń -uchi przypomina ciosy mieczem. Niekiedy wykorzystuje się kopnięcia, ale nie wchodzą one w podstawowy zakres treningów.

Większość technik aikido może być zastosowana także w przypadku odpowiedzi na atak, np. bloku. Niektóre szkoły określają to jako „bazową” formę danej grupy technik. Początkujący zwykle ćwiczą techniki będące odpowiedzią na uchwyt. Są one uważane za dobre ćwiczenie podstawowe, ponieważ połączenie z uke jest jasne i silne i łatwiej „wyczuć” mechanikę ciała i przepływ siły.

Poza atakami stanowiącymi “pretekst” do wykonania techniki, występują także atemi, uderzenia wykonywane jako część techniki. Poglądy na rolę atemi są zróżnicowane. Dla niektórych atemi to uderzenia w ważne części ciała, mające podnieść efektywność techniki, tymczasem dla innych jest to metoda odwrócenia uwagi, szczególnie gdy są wymierzone w twarz. Przykładowo, jeśli ruch odsłoniłby aikidokę na atak, może on wyprowadzić szybkie uderzenie, żeby odwrócić uwagę przeciwnika lub zająć zagrażającą mu kończynę. Atemi to nie tylko kopnięcia i ciosy pięścią, ale także uderzenia innymi częściami ciała, jak ramię lub bark. Niektóre rzuty mogą być wykonane dzięki wybiciu uke z równowagi lub nagłemu użyciu atemi. Niektórzy mistrzowie, jak Morihiro Saito, zalecają trening atemi poprzez uderzanie w drzewo lub oponę.



Broń

Trening z bronią w ramach aikido obejmuje najczęściej ćwiczenia z krótkim kijem jo, drewnianym mieczem Bokken i nożem tanto (najczęściej drewniana imitacja). Nauka obejmuje kata z bronią oraz techniki polegające na odebraniu broni lub powstrzymaniu ataku uzbrojonego przeciwnika, co spaja w całość treningi z bronią i bez niej. Celem ćwiczeń z bronią jest lepsza koordynacja ciała, właściwe wyczucie dystansu oraz zrozumienie logiki technik. Część technik (np. z prostym uderzeniem na korpus) wykonuje się zarówno bez broni, jak i z tanto. Wielu nauczycieli ilustruje wyjaśnienia technik aikido za pomocą kata z bokkenem lub jo.

Wiele szkół używa systemu stworzonego przez Morihiro Saito: aiki-jo i aiki-ken. Zawiera on kata z jo dla jednej osoby oraz ćwiczenia z jo i bokkenem dla dwóch osób. W niektórych stylach wykorzystuje się kata z bokkenem wywodzące się ze starych szkół władania mieczem. Kilku nauczycieli, na przykład Mitsugi Saotome i Kazuo Chiba, rozwinęło własne systemy ćwiczeń z bronią.



Wykorzystanie aikido w różnych sytuacjach walki


Aikido nadaje się do obrony przed uchwyceniem dłonią kończyny, ramienia lub ubrania. Posiada również techniki obrony przed duszeniem dłońmi. Gorzej natomiast sprawdza się w przypadku technik zapaśniczych: chwytów opasujących i duszeń przedramieniem. Według strategii aikido, zaleca się niedopuszczenie do tego rodzaju chwytów lub wyślizgnięcie się, zwłaszcza gdy są niedomknięte. Aikido zawiera też techniki obrony w siadzie klęcznym. Słabością aikido jest natomiast brak treningu walki w parterze oraz brak obrony przed chwytami, gdy broniący się traci kontakt z podłożem.

Aikido obejmuje obronę przed uderzeniami z dużego dystansu, pojedynczymi i sygnalizowanymi. Strategia aikido pozwala również na obronę przed kopnięciami, choć rzadko ćwiczy się tego rodzaju techniki. Mniej sprawdza się natomiast w przypadku uderzeń seriami. To opinia teoretyka lub słabego praktyka.

Aikido jest definicja "budo". Niema tu rzeczy zabronionych , reguł które trzeba przestrzegać . Jedyną regułą jest chęć zachowania czyjegoś zdrowia i życia w stanie możliwie nienaruszonym. Nie ma współzawodnictwa, pychy zwycięstwa; jest za to studium ruchu, przestrzeni.

Ataki najróżniejsze. Na początek uchwyty, potem ataki proste (np: men uchi) potem łączone (np: kata dori men uchi). Potem jeszcze serie dynamicznych i zmienianych uderzeń lub kopnięć. Oczywiście zależy to od prowadzącego zajęcia, od jego maestrii ruchu i znajomości budo. Ilu ćwiczących tyle opinii o aikido i jego skuteczności.



Ubiór

W treningu aikido wykorzystuje się keikogi podobne do stosowanych w innych sztukach walki, najczęściej w kolorze białym. Krojem jest zbliżona do keikogi stosowanej w treningu judo, rzadziej karate. W części dojo skraca się lub zawija rękawy, żeby uniknąć kontuzji palców przy technikach z chwytem za nadgarstek.

Częścią stroju w aikido jest hakama, szerokie plisowane spodnie, najczęściej czarne lub granatowe. Wywodzą się one bezpośrednio z tradycji samurajów, z których wyżej postawieni wojownicy nosili takie spodnie jako element ubioru wojskowego, który był dla nich często też codziennym strojem. Dla sztuki walki ma to znaczenie, gdyż kryją ruchy nóg, co utrudnia rozpoznanie zamiarów przeciwnika. Tradycyjnie do jej noszenia są uprawnieni posiadacze stopni mistrzowskich (dan), ale reguły znacznie różnią się między poszczególnymi dojo, nawet w ramach jednej organizacji. W Polskiej Federacji Aikido do noszenia hakamy są uprawnieni adepci od stopnia 2 kyu. W Polskiej Unii Aikido do noszenia hakam są uprawnieni wszyscy mistrzowie, oraz uczniowie posiadający 1 kyu, z uprawnieniami instruktorskimi.

Pas (obi) owija się dwukrotnie wokół ciała. Tradycyjną praktyką jest noszenie czarnego pasa w przypadku stopni dan i białego dla stopni kyu. Część dojo używa kolorowych pasów dla rozróżnienia stopni uczniowskich (kopiując pomysł Amerykanów), w celu łatwiejszego dostosowania poziomu ćwiczących i ułatwienia prowadzenia treningu. Kolory pasów są wówczas identyczne jak w judo: 6 kyu – biały pas, 5 kyu – żółty pas, 4 kyu – pomarańczowy pas, 3 kyu – zielony pas, 2 kyu – niebieski pas, 1 kyu – brązowy pas.

Mistrzowie ze starszymi stopniami dan zamiast pasa często noszą pod hakamą szarfę zwaną oiguri.



System stopni

W aikido stosuje się system stopni uczniowskich kyu i mistrzowskich dan, typowy dla sztuk walki wywodzących się z Japonii. Osoba początkująca nie posiada żadnego stopnia (mo kyu). Przeciętnie po 6 miesiącach może uzyskać najniższy stopień 6 kyu. Najniższym stopniem mistrzowskim jest 1 dan. W niektórych dojo wprowadzono stopnie 12-7 kyu, przyznawane dzieciom.

W większości przypadków otrzymanie wyższego stopnia wiąże się z egzaminem praktycznym, czasem rozszerzonym o część teoretyczną. Egzamin obejmuje zakres technik wymaganych na danym poziomie zaawansowania, na wyższych stopniach również znajomość technik z bronią, a w niektórych dojo także elementy iaido lub kenjutsu. Egzaminujący bierze pod uwagę również postawę ćwiczącego, jego stosunek do treningów oraz zaangażowanie. Częstą praktyką jest wymaganie uczestnictwa w stażach na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

W przypadku wyższych stopni mistrzowskich (od 3 dan) na przyznanie następnego stopnia coraz większy wpływ mają wyniki w nauczaniu i propagowaniu aikido. Od poziomu 5 dan nie przeprowadza się już egzaminów praktycznych (dotyczy stopni Hombu Dojo). Najwyższym stopniem mistrzowskim w aikido jest 10 dan, którego obecnie nie posiada żaden aikidoka (w Aikikai).

Stopnie uczniowskie przeważnie są przyznawane w ramach dojo. Stopnie mistrzowskie (często także najwyższe stopnie uczniowskie) są formalnie przyznawane przez organizację, do której należy dane dojo. Na świecie najszerzej akceptowane są stopnie Hombu Dojo (nadawane przez organizacje narodowe zrzeszone w Aikikai). Wśród pozostałych organizacji nadających własne stopnie dan znajduje się Birankai.



Fizyczny i duchowy wymiar aikido

Końcówka "do" w słowie "aikido" wskazuje na duchową ścieżkę, w przeciwieństwie do końcówki "jutsu" w słowie "aikijutsu", oznaczającej system technik. Wielu ludzi uważa to rozróżnienie za istotne także w przypadku iaijutsu i iaido, jujutsu i judo oraz kenjutsu i kendo. Istnieje także opinia, że ten rozdział jest nienaturalny i historycznie nieprawidłowy. Na potwierdzenie tego drugiego poglądu jest przytaczany argument, że aikido obejmuje zarówno drogę (do) jak i aspekt techniczny (jutsu).

Morihei Ueshiba nauczał, że pomimo znaczenia doskonałego opanowania techniki, nie jest to ostateczny cel treningu. Uczył, że wartości poznawane poprzez trening fizyczny są uniwersalne i powinny być używane we wszystkich aspektach życia. Powiedział kiedyś, że uczy swoich uczniów nie tego, jak poruszać nogami, lecz jak poruszać umysłem.

Wśród szkół aikido panuje wielkie zróżnicowanie pod względem nacisku kładzionego na technikę, wartości i elementy duchowe. W dużej mierze zależy to od okresu, w którym twórca danego nurtu ćwiczył pod kierunkiem Ueshiby. W miarę postępu lat jego styl stawał się bardziej miękki, płynny i wymagał coraz mniej siły fizycznej. Od jego śmierci powstało wiele interpretacji tego faktu. Niektórzy twierdzą, że był to wynik przesunięcia jego koncentracji na duchowe aspekty sztuki, podczas gdy inni uważają, że był to po prostu naturalny efekt coraz większej biegłości Ueshiby w wykonywaniu technik. Wynikiem tych zmian jest to, że wcześni uczniowie Ueshiby przeważnie koncentrują się na fizycznym wymiarze technik, podczas gdy uczniowie z ostatniego okresu jego życia w większym stopniu zwracają uwagę na wymiar duchowy. Nie jest to jednak ogólnie obowiązująca reguła, szczególnie, że konkretne podejście zależy od każdego nauczyciela. Część aikidoków uważa „fizyczne – duchowe” za sztuczny rozdział lub nieudaną próbę kategoryzacji stylów aikido.

Przykładem stylu skoncentrowanego bardziej na duchowych ideach aikido niż jego aspekcie fizycznym jest Ki Society.



Pojęcie Ki

Umiejętność wykorzystania swojego ki jest kluczową kwestią do opanowania technik aikido. Ki jest często tłumaczone jako "siła oddechu", "moc", "energia", a czasem nawet "dusza". To pojęcie ki jest tożsame z qi w qigong, ale różni się od chi w tai chi. Kiedy aikidoka mówi, że ktoś (zwykle nauczyciel wysokiego stopnia) ćwiczy z dużym ki, najczęściej chce wyrazić, że ta osoba rozwinęła wysoki stopień harmonii w swoich technikach. Wyczucie czasu, poczucie odpowiedniego dystansu oraz koncentracja (spokój) umysłu i ciała są tu szczególnie istotne. Większość nauczycieli umiejscawia ki w hara, które może być w przybliżony sposób zdefiniowane jako środek ciężkości ciała, znajdujący się w niższej części tułowia, około pięć centymetrów poniżej i w głąb w stosunku do pępka. W czasie treningu nieustannie przypomina się o utrzymywaniu hara (utrzymywaniu centrum), aby nie stracić ki. Nauczyciele na najwyższym stopniu zaawansowania osiągają czasem stopień koordynacji pozwalający im wykonywać techniki przy pomocy nieznacznych tylko ruchów ciała, czasem pozornie bez dotykania ciała partnera.

W swoim podstawowym znaczeniu, ki odnosi się do pojęcia punktu ciężkości, centrum ruchu i centrum siły. Jednakże te centralne punkty nie muszą sprowadzać się do jednego, więc ki ukierunkowuje też biologiczne i umysłowe aspekty treningu w celu uzyskania całkowitej kontroli nad ruchem. Jest to też duchowy wymiar tego, jak osiągnąć harmonię tych centralnych punktów.

Oczywiście duchowa interpretacja ki zależy w dużej mierze od szkoły. W dojo zrzeszonych w Aikikai zwykle spędza się dużo więcej czasu na treningu związanym z ki niż w dojo związanych z Yoshinkan. Znaczenie ki w aikido jest bezsprzeczne, co wyraża już sama nazwa tej sztuki walki, która w luźnym tłumaczeniu oznacza "Droga do harmonii z ki" lub "Droga do zjednoczenia się z ki". Jednakże dokładna natura ki jest dyskusyjna. Sam Morihei Ueshiba prawdopodobnie zmieniał swoje poglądy w tej kwestii w miarę upływu czasu. Yoshinkan Aikido, w dużej mierze bazujące na naukach udzielanych przez Morihei Ueshibę przed drugą wojną światową, zawiera w sobie zdecydowanie więcej elementów walki, odbijając obraz młodszego, gwałtowniejszego i mniej uduchowionego twórcy aikido. W szkołach tego nurtu ki powinno być raczej postrzegane poprzez pierwotne chińskie znaczenie tego słowa („oddech”), a samo aikido jako koordynacja ruchu z oddechem w celu zmaksymalizowania siły. W miarę, jak ewoluowały poglądy Morihei Ueshiby, jego nauczanie stało się bardziej uduchowione i wielu z jego późniejszych uczniów (prawie wszyscy znajdują się obecnie wysoko w hierarchii Aikikai) uczy o ki z bardziej duchowej perspektywy.

Bez względu na interpretację, jaką uznaje dana osoba, dla każdego aikidoki jest wyraźnie widoczne, że sztuki walki w rozległym zakresie korzystają z ki. Ze względu na to oraz na częste odnoszenie ki do sfery duchowej, aikido jest często uważane za najbardziej "uduchowioną" sztukę walki i niekiedy określane mianem "zen ruchu".

Niektórzy wierzą, że ki jako fizyczne zjawisko nie istnieje i jest jedynie ideą wykorzystywaną do nauki ducha, intencji oraz koordynacji fizycznej i psychologicznej poprzez odprężenie i kontrolę. Te osoby zwykle unikają podkreślania filozoficznych i duchowych aspektów ki. Na drugim krańcu skali znajdują się aikidocy skoncentrowani na duchowości, wierzący w fizyczne istnienie ki i możliwość przesyłania go w przestrzeni. Ci często używają pojęć takich jak "ki wszechświata" lub "rozszerzanie ki". Choć dla osób o najbardziej skrajnych poglądach ta dychotomia jest frustrująca, większość aikidoków o umiarkowanych poglądach uważa tą dyskusję za korzystną dla ogólnej społeczności. Każdy jest w stanie znaleźć dla siebie miejsce, wybierając nauczyciela w zależności od swoich preferencji.

Bez wątpienia jednak aikidocy kontynuują swoje poszukiwanie ki. Słynne powiedzenie Morihei Ueshiby mówi, że był on taki sam jak jego uczniowie i że dopiero rozpoczynał swoją naukę.



Ciało

Trening aikido służy ogólnej sprawności fizycznej, giętkości i odprężeniu. Ludzkie ciało może wykorzystywać siłę na dwa sposoby. Pierwszy z nich, częsty w wielu sportach (np. podnoszenie ciężarów), angażuje tylko niektóre grupy mięśni. Niekorzystnym aspektem tego ruchu jest to, że rzadko występuje tu ruch całego ciała i ćwiczenie jego koordynacji. Więc mimo rosnącej wydolności i rozmiaru mięśni, nie ma nacisku na poprawę efektywności ich wspólnej pracy. Dodatkowo, ten typ treningu zwiększa napięcia, zmniejsza elastyczność i obciąża stawy.

Drugi sposób wykorzystania energii można obserwować przy tańcu lub gimnastyce. Przy tych czynnościach ciało musi nauczyć się poruszać w sposób skoordynowany i rozluźniony. Właśnie ten typ treningu najczęściej występuje w aikido. Mimo tego, że siła fizyczna jest ważna, osoba, która opanowała drugi z omawianych typów ruchu może często pokonać dużo większego lub silniejszego przeciwnika. Różnica wynika z tego, że skuteczność pierwszego typu ruchu jest ograniczona masą i siłą konkretnych mięśni. W drugim przypadku, z którego korzysta aikido, siła jest związana z ruchem całego ciała. Zamiast napinać tylko kilka mięśni, aikidoka uczy się rozluźniać i poruszać centrum swojego ciała, które jest najsilniejszym punktem. Siła jest przekazywana w naturalny sposób przez rozluźnione kończyny, które przez to wydają się dysponować dużo większą siłą, niż w rzeczywistości.

Z tego powodu aikido rozwija ciało na wiele sposobów. Sprawność ogólna jest uzyskiwana poprzez różnorodne ćwiczenia, często włączane do treningu w formie rozgrzewki. Elastyczność stawów i ścięgien jest rozwijana przez ćwiczenia rozciągające i same techniki. Rozluźnienie przychodzi w sposób naturalny, ponieważ bez tego nie jest możliwe skuteczne wykonanie technik. Wszystko to prowadzi do uzyskania umiejętności zrównoważonego korzystania z różnych aspektów swojej sprawności, pozwalającej nawet niewielkiej osobie na użycie energii całego ciała przeciwko napastnikowi.



Umysł

Trening aikido nie rozdziela ciała i umysłu. Stan jednego wpływa na drugie. Z tej przyczyny, rozluźnienie ciała wynikające z nauki aikido w naturalny sposób przekłada się na psychiczne rozluźnienie. Podobnie, uzyskana pewność siebie i zdecydowanie przekładają się na silną postawę ciała i zdecydowane ruchy. Prawdziwe zrozumienie (w aspekcie psychologicznym lub duchowym) musi mieć swoje odbicie w ciele. W przeciwnym wypadku jest to tylko racjonalizacja, która zniknie w stresującej sytuacji, a dana osoba powróci do wcześniej nabytych zwyczajów i wzorców.

Trening aikido wymaga od uczniów stawiania czoła konfliktom, nie uciekania od nich. Poprzez to realne, fizyczne doświadczenie adept aikido uczy się reagować na życiowe sytuacje w proaktywny i konstruktywny sposób, przełamując wzorce unikania konfliktu i strachu. Aikidoka uczy się rozpoznawać i niwelować pełne napięcia obronne reakcje, które często prowadzą do eskalacji konfliktu. Dzięki treningowi aikido dana osoba może wykształcić sobie cechy stawiane za wzór: prostolinijność, odwagę idącą w parze z skromnością, siłę i umiejętność wykorzystywania jej tylko w takim stopniu, w jakim wymagają tego okoliczności.



Aikido w Polsce

Od momentu pojawienia się aikido na kontynencie europejskim podjęto kilka prób wprowadzenia tej sztuki walki w Polsce. W 1952 przyjechał do Polski instruktor z Francji w celu rozpowszechnienia tej sztuki walki, jednakże po jego wyjeździe działalność z tym kierunku nie była kontynuowana. Druga próba, z podobnym skutkiem, miała miejsce 10 lat później w Warszawie. Rokiem przełomowym okazał się 1976. 3 stycznia 1976 roku Marian Osiński, zawodnik judo, założył sekcję aikido w Szczecinie przy Ognisku TKKF "ORKAN". Działalność tej sekcji rozpoczęło stały rozwój aikido w naszym kraju.

Ze względu na słaby dostęp do materiałów instruktażowych oraz wykwalifikowanych instruktorów, przez długi czas jedynym źródłem wiedzy o aikido dla polskich ćwiczących były książki. Pierwszą okazją do bezpośredniego zapoznania się z aikido na wysokim, profesjonalnym poziomie była wizyta instruktora z Danii Nielsa Bodkera, która miała miejsce w 1978. W tym samym roku powstała Rada Instruktorów Aikido, której zadaniem było ujednolicenie metod szkolenia w kilku klubach działających w Polsce.

Następnym przełomem w historii aikido w Polsce był przyjazd w 1979 mistrza Toshikazu Ichimury (6 dan), który był na stałe oddelegowany z Hombu Dojo do Szwecji. Po raz drugi sensei Ichimura przyjechał do Polski w marcu 1980 roku, a wraz z nim przybyło 9 asystentów ze Szwedzkiej Federacji Aikido. Wśród nich znalazła się Cecylia Stellander, która w późniejszych latach przez długi czas patronowała rozwojowi aikido w Polsce. Na przełomie 1982 i 1983 Polskę odwiedził po raz pierwszy przedstawiciel Europejskiej Federacji Aikido, jej ówczesny prezydent, Giorgio Veneri.

Wprowadzenie w 1981 stanu wojennego spowodowało wstrzymanie dynamicznie rozwijającego się ruchu aikido. Kontakty z instruktorami z zagranicy stały się niemożliwe, również wymiana doświadczeń pomiędzy poszczególnymi klubami w Polsce była bardzo utrudniona. Próba zalegalizowania i rejestracji Polskiego Stowarzyszenia Aikido – AIKIKAI w 1983 roku zakończyła się odmową Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W połowie lat 80. udało się sformalizować istnienie klubów aikido poprzez połączenie wszystkich sztuk walk pod wspólną nazwą Piątej Komisji Stylowej Polskiego Związku Karate, który obok Polskiego Związku Judo był jedyną oficjalnie zarejestrowaną organizacją w zakresie wschodnich sztuk i sportów walki.

W 1983 w szczecińskim dojo prowadzonym przez Jacka Wysockiego odbył się staż z senseiem Giampietro Savegnago, który okazał się być początkiem rozwoju w Polsce aikido związanego z linią przekazu mistrza Hirokazu Kobayashiego. Owocem współpracy z senseiem Savenago było utworzenie Polskiej Unii Aikido oraz wizyty wybitnych nauczycieli, między innymi Andre Cognarda.

Pierwsze egzaminy na stopnie mistrzowskie dan odbyły się w Polsce w 1986, podczas czwartej wizyty senseia Ichimury. Egzamin zdało wówczas osiem osób: Marian Osiński, Roman Hoffmann, Marek Woźniak, Piotr Borowski, Jerzy Sapiela, Urszula Kokowska, Czesław Poczykowski i Witold Kirmiel.

W drugiej połowie lat 80. rozwój aikido nasilił się. Powstało wiele nowych klubów, coraz częściej też polscy instruktorzy mieli możliwość wyjazdu za granicę, gdzie pogłębiali swą wiedzę. W tym okresie nawiązano bardzo dobre stosunki z senseiem Christianem Tissier. Polscy aikidocy mogli nieodpłatnie ćwiczyć w jego dojo w Paryżu.

W 1989 Polskę odwiedził sekretarz generalny Światowego Centrum Aikido (Fundacja Aikikai) w Tokio shihan Masatake Fujita (8 dan). Przeprowadził on po raz drugi egzaminy na stopnie mistrzowskie (1 i 2 dan).

Po zmianie systemu w 1989 pojawiła się możliwość utworzenia jednej organizacji zrzeszającej wszystkie kluby, która koordynowałaby ich działania oraz była przedstawicielem w kontaktach z zagranicą. W 1990 powstała Polska Federacja Aikido. W 1991 Światowe Centrum Aikido przesłało certyfikat przyznający PFA wyłączność organizacyjną w upowszechnianiu aikido na obszarze Polski. Wiąże się to z prawem do przyznawania stopni w imieniu Hombu Dojo, organizowania wizyt międzynarodowych, jak również do reprezentowania polskiego ruchu aikido na świecie w Międzynarodowej Federacji Aikido.

Obecnie w Polsce działają kluby aikido zrzeszone w siedmiu organizacjach:

-Polska Federacja Aikido
-Polska Unia Aikido
-Polska Akademia Aikido
-Autonomiczna Akademia Aikido
-Yoshinkai Aikido Polska
-Polskie Stowarzyszenie Aikido
-Aikido Association International - Polska


Style aikido

-Aikikai
-Kobayashi
-Nishio
-Yoshinkan
-Yoseikan
-Tomiki
-Shudokan


Zródlo:WIKIPEDIA



Tags:,

Tuesday, July 10, 2007

Quarterstaff

Quarterstaff, czyli pałka lub raczej ćwierćpałka (jak to by wynikało z tłumaczenia jej oryginalnej nazwy: ang. quarter = ćwierć; staff= drzewce, pałka, laska). Ta może dość dziwnie brzmiąca nazwa pochodzi od sposobu jej trzymania: jedną ręką pośrodku, drugą pomiędzy środkiem a jednym z końców, czyli w ćwierci długości.

Quarterstaff jest bronią drzewcową - solidnym kijem, którego średnica wynosi ok. 5 cm, a długość waha się w granicach 1,8-2,4 m. Przyjmuje się, że rzeczywista długość drzewca powinna przekraczać nieco wzrost użytkownika. Dobra pałka tego typu powinna być wykonana z pnia młodego drzewka (a nie z gałęzi), najlepiej z dąbczaka, orzecha, głogu lub jesionu. Tradycja każe, aby każdy użytkownik takiej pałki wykonał ją własnoręcznie. Końce kija bywały zaostrzone lub zakończone metalowym szpicem. Techniki walki przy pomocy quarterstaff zawierają uderzenia, pchnięcia, blokowania i podcięcia nóg (podobnie jak w wielu innych sztukach walki kijem).

Quarterstaff należy do tradycyjnych broni angielskich i była orężem znanym od niepamiętnych czasów. Ze względu na łatwość jej wyrobu, stała się bronią powszechnie używaną, szczególnie przez chłopstwo. Ogromna popularność quarterstaff w dawnej Anglii jest zaświadczona licznymi przekazami literackimi oraz świadectwami historycznymi, m.in.:

pałki takie (obok łuków) stanowiły broń leśnej drużyny Robin Hooda. Była ulubioną bronią Małego Johna
quarterstaff oraz walki staczane przy jej użyciu opisywał Walter Scott, m.in. w powieści Ivanhoe
broń ta znalazła się również na wyposażeniu tzw. yeoman, tworzących od 1520 r. wydzielony korpus British Royal Household – chłopski oddział brytyjskiej gwardii królewskiej, pełniący również funkcję straży więziennej w Tower of London.
istnieje ciekawy, autobiograficzny przekaz literacki Anglika R. Peeche, który posługując się quarterstaff pokonał w pokazowej walce trzech żołnierzy uzbrojonych w rapiery. Jak wynika z tego przekazu, działo się to w obecności Królewskiej Rady Koronnej Królestwa Hiszpanii w 1625.
Powszechna w średniowiecznej Anglii umiejętność walki przy pomocy quarterstaff poczęła zanikać począwszy od XVIII w. Przetrwała jedynie szczątkowo, w formie pokazów urządzanych podczas lokalnych świąt i festynów. Obecnie sztuka walki quarterstaff, stanowiąca cenny element angielskich tradycji bojowych, doczekała się ponownego uznania i jest stopniowo reaktywowana – jednak zgodnie z trendami panującymi obecnie w upowszechnianiu tego rodzaju sztuk walki przeradza się ona stopniowo we współczesną konkurencję sportową (dla bezpieczeństwa walczących zrezygnowano jednak z metalowych zakończeń pałki).