Jeet Kune Do – sztuka walki (a właściwie system pojmowania innych sztuk walk) stworzona przez Bruce'a Lee. Nazwa oznacza "drogę przechwytującej pięści". Jego istotę można zawrzeć w trzech słowach: szybko, bezpośrednio i skutecznie. System sugeruje odrzucenie wszystkiego co zbędne, co według nas jest niepraktyczne. Można powiedzieć, iż każdy tworzy własne Jeet Kune Do na własny użytek. Dlatego też zagłębiając się w ten system należy uczyć się walki w parterze, stójce, zwarciu, również za pomocą broni białej, itp. – po prostu wszystkiego, aby ostatecznie samemu zdecydować, co jest najważniejsze i nad czym chciałoby się zatrzymać, skupić i zgłębić. Rozwój psychiczny jest równie ważny jak fizyczny, jak mawiał Bruce: „taktyka jest pracą mózgu w walce”.
Trening obejmuje elementy: boksu, muay thai , wing chun, savate - francuskiego kickboxingu, zapasów, systemów filipińskich, szermierki, sambo, brazylijskiego jiu jitsu catch wrestlingu... Celem treningów JKD jest samoobrona - ochrona własnego zdrowia i życia w sytuacjach zagrożenia. Metody treningowe wypracowane przez lata i ciągle doskonalone w oparciu o wiedzę współczesnych dziedzin sportu, tworzą z JKD najbardziej kompletny system samoobrony dostępny współcześnie.
Z doświadczenia instruktorów JKD korzysta wiele formacji policji i wojska na całym świecie. Wymieniając tylko te najbardziej znane: Navy Seals, Delta Force, CIA, FBI, DEA... Instruktorzy JKD szkolą zawodników startujących w MMA. Najlepszym przykładem jest Matt Thornton, który przygotowywał Randy Couture'a późniejszego, wielokrotnego mistrza UFC, w zakresie stójki i parteru. Erik Paulson - uczeń Dana Inosanto, instruktor JKD, jako pierwszy biały człowiek wygrał zawody Shooto - pełnokontaktowy turniej w Japonii, na zasadach MMA.
Trenować JKD może każdy, niezależnie od kondycji fizycznej, płci czy wieku. W trakcie procesu treningowego zmierza się do możliwie jak największej indywidualizacji procesu treningowego dla każdego ćwiczącego.
Muay thai (มวยไทย, ang. thai boxing), tajska sztuka walki.
Historia
Muay thai wywodzi się z Tajlandii. Początek rozwoju starożytnego muay thai (tzw. muay boran), jako wyodrębnionego i posiadającego cechy charakterystyczne stylu walki wręcz, datuje się według źródeł archeologicznych na początek XIII wieku (era Sukhothai). Czterej wojownicy Jatubaht, którzy ochraniali królewskiego słonia po stracie broni musieli używać Muay thai. U swoich źródeł był silnie zrytualizowanym i przesyconym elementami religijnymi, stylem obejmującym taniec przed walką (waikhru) oraz rytualne metody treningowe. W miarę szerszej jego adaptacji na potrzeby tajlandzkiej armii, włączono do niego elementy walki bronią (krabi-krabong) oraz za pomocą owijaczy na ręce zwanych "kaad chuek", które w celu zadawania większych obrażeń były specjalnie utwardzane i nabijane kamiennym żwirem (wg niektórych źródeł także szkłem i innymi podobnymi materiałami). Na rozwój muay boran wpłynęło też silnie chińskie Wushu, z którym Tajowie zetknęli się w na początku drugiej połowy XVIII wieku, a z którego zaczerpnięto rozmaite techniki uderzeń zadawanych z wyskoku.
W roku 1887 na mocy dekretu królewskiego otwarto wydziały wychowania fizycznego na nowych akademiach wojskowych zachodniego typu i w kolegiach nauczycielskich. Wśród obowiązkowych zajęć był boks tajski, praktykowany dwa razy w tygodniu przez półtorej godziny. Większość młodych bokserów jednakże pochodziła z klasy pracującej i trenowała w swoich wioskach i pobliskich świątyniach. Instruktorzy, zarówno z wiosek, jak i ze świątyń, byli z reguły bokserami, którzy zakończyli karierę sportową. Przed głównymi imprezami obiecujący zawodnicy trenowali codziennie, a w celu zachęcenia ich otrzymywali stypendia treningowe od lokalnych przedstawicieli rządu i możnowładców.
Do końca XIX wieku wykształciły się w miarę jednolite ringowe reguły muay thai przy użyciu owijaczy (w formule zwanej "muay kaad chuek" ). W 1921 walki w boksie tajskim zaczęły odbywać się na wzniesionych platformach otoczonych linami. Powód był taki, że platforma i liny zapobiegały przed wdarciem się kibiców na ring. A w roku 1929 właściciel stadionu Suan Sanuk wprowadził ring dla tajskich bokserów z trzema linami i narożnikami, głównie dlatego, że miał nadzieję na organizowanie międzynarodowych walk bokserskich.
Ze względu na wysoką urazowość walk, od połowy lat 20. XX wieku zaczęto wycofywać z ringu owijacze "kaad chuek" oraz wyłączać stosowanie bardziej destrukcyjnych technik, takich jak kopnięcia w krocze, dźwignie, rzuty czy uderzenia głową. Najprawdopodobniej bezpośrednią przyczyną tych zmian była śmierć zawodnika na ringu stadionu Lak Muang w Bangkoku. Na początku lat 30. XX wieku zawodnicy boksu tajskiego zaczęli używać metalowych ochraniaczy na krocze i skórzanych rękawic bokserskich. Stosowanie rękawic bokserskich stało się przy okazji przyczyną rozbudowania technik muay thai o elementy zachodnioeuropejskiego boksu. Przyjęto zmodyfikowane przepisy bokserskie markiza Quensberry i w ślad za tym profesjonalne walki Tajów wyznaczono na 5 rund po 3 minuty każda. Stopniowo wprowadzono podział zawodników na kategorie wagowe. Wszystko to uczyniło z muay thai popularny na całym świecie sport walki.Niemniej jednak, wiele z tradycji przetrwało. Na przykład, zawodnicy nadal wykonywali tradycyjny taniec przed walką (waikhru), początkowo, by przedstawić region, z którego pochodzą, a dziś ze względu na zwyczaje. Wykonywali swoje modły do bogów i odmawiali walki, jeżeli nie towarzyszyły im synkopowane rytmy tajskiej muzyki ludowej. Zespół muzyczny składał się z samych mężczyzn (aby uniknąć osłabienia sił zawodników): flecisty, dwóch bębnistów i cymbalisty. Flecista kierował perkusistami i zmieniał swe tony w zależności od tempa walki i emocji przejawianych przez tłum.
Około roku 1935 ośrodki, w których rozgrywano walki, zaczęły przeznaczać część zysków na pomoc tajlandzkim instytucjom dobroczynnym i armii Tajlandii. Taka praktyka stosowana jest do czasów obecnych.
Muay thai obecnie
Dzisiejsze muay thai jest ringowym sportem walki. Jest to styl rozgrywany w stójce (zawodnik leżący na deskach nie uczestniczy w walce). Formułą walki jest wyłącznie full-contact, gdzie ciosy zadaje się z pełną siłą. Istnieją także szkoły uczące tradycyjnych technik muay boran („dawny (starożytny) boks”). W Polsce boks tajski uprawia się od początku lat 90. XX wieku.
Charakterystyka techniczna
Cechami wyróżniającymi boks tajski na tle innych popularnych stylów jest szerokie użycie uderzeń łokciami i kolanami (w formule amatorskiej na łokcie, kolana i korpus są zakładane ochraniacze, w walkach zawodowych są one nieosłonięte). Tego rodzaju uderzenia niejednokrotnie skutkują szybkim nokautami.
W boksie tajskim kładzie się również szczególny nacisk na używanie niskich kopnięć okrężnych. Podstawą stylu jest niskie kopnięcie na udo (z angielska zwane lowkick). Posiada ono dużo wariantów - m.in. jako kopnięcie opadające z góry w dół. Wykonywane jest z mocnym dokręceniem ciała, a nawet obrocie zawodnika po nietrafieniu celu. Powierzchnią kopiącą jest w nim goleń, rzadziej stopa.
Boks tajski przywiązuje dużą wagę do klinczu, czyli walki w zwarciu. Jest to łatwo rozpoznawalny element boksu tajskiego. Pozycja walki jest głównie frontalna, ręce trzyma się szerzej niż w bokserskiej gardzie, dzięki czemu trudniej złapać w klincz. Dozwolone są przechwyty kopnięć, obalenia i podcięcia, natomiast zabronione rzuty, jakie się stosuje w judo. Słabością boksu tajskiego jest brak walki parterowej, duszeń i dźwigni.
Początkowo ciosy bokserskie były słabością muay thai, gdyż kładziono większy nacisk na techniki nożne. Obecnie są szeroko spotykane. Co więcej, mistrzowie muay thai niekiedy zostają mistrzami świata w boksie zawodowym.
Ubiór i stopnie szkoleniowe
Strój treningowy składa się z krótkich spodenek z napisem po tajsku oraz koszulki bez rękawków. W walkach zawodowych zawodnicy mają obnażony tułów. Waga rękawic wynosi 10 lub 12 uncji (czyli od 283,5 g do 340 g) w zależności od kategorii wagowej.
W boksie tajskim z reguły nie nadaje się stopni szkoleniowych. Uznanie zdobywa się poprzez liczbę wygranych walk. Niektóre organizacje, np. United States Muay Thai Association, nadają jednak stopnie.
Klasyfikacja technik boksu tajskiego
Cherng muay – podstawy. Są to zasady użycia naturalnych broni człowieka w obronie lub ataku. Techniki cherng muay zebrano w 4 grupy: cherng mad (15 kombinacji uderzeń pięścią), cherng sok (24 kombinacje uderzeń łokciem), cherng khao (11 kombinacji uderzeń kolanem), cherng thao (15 kombinacji uderzeń nogą). Kon muay – techniki walki. kon muay kee – techniki obrony i kontrataków: sinpala muay – garda i przemieszczanie się, muay bang – techniki bloków i uników, kon muay jujom – techniki ataku: mae mat - techniki pięści, mae tei-tip – techniki kopnięć pchających, mae tei-tei – techniki kopnięć, chap ko – techniki chwytów w stójce oraz walki w bliskim dystansie: muay khao - techniki walki kolanami, muay sok - techniki walki łokciami, muay pam – techniki chwytów i rzutów. Mae mai – luk mai – kombinacje mistrzowskie boksu tajskiego. Polegają na efektywnym wykorzystaniu technik ręcznych i nożnych. Obecnie rzadko się je praktykuje, gdyż są dość trudne do opanowania. Stanowią jednak element tradycji. Dzielą się na dwie grupy: mae mai muay thai – 15 podstawowych kombinacji mistrzowskich, luk mai muay thai – 15 kombinacji dopełniających, które ćwiczy się dopiero po doskonałym opanowaniu mae mai muay thai.
Walki amatorskie w boksie tajskim
Regulamin zawodów amatorskich PZMT jest przemyślany, by zapewnić mniejszą urazowość niż w walkach zawodowych muay thai. W celu zapobieżenia kontuzjom zastosowano sprzęt ochronny, zarówno osłabiający cios ręką, łokciem lub nogą (ochraniacze łokci, goleni, rękawice), jak i chroniący ciało (kask na głowę, ochraniacz tułowia, ochraniacz krocza). Punktuje się uderzenie kolanem, uderzenie pięścią, kopnięcie, uderzenie łokciem bez faulu. Wymierzone 3 dobre ciosy przynoszą atakującemu punkt, jeżeli używa on siły ciała i niewykracza poza styl. W przypadku równej liczby punktów ocenia się styl walki.
Walkę można więc zwyciężyć przez nokaut, na punkty, przez wycofanie przeciwnika wskutek kontuzji, przez trzykrotne wyliczenie przeciwnika, niezdolność przeciwnika do obrony, poddanie przeciwnika, jego spóźnienie się lub jego dyskwalifikację. Walka może się też zakończyć remisem lub brakiem decyzji. Sędzia ma prawo ukarać walczącego ostrzeżeniem za łamanie przepisów lub niesportowe zachowanie.
Przed pierwszą rundą każdy bokser musi wykonać taniec rytualny "waikhru" zgodnie z tradycjami muay thai. Przed i po walce obaj zawodnicy powinni uścisnąć nawzajem dłonie. Komenda "chok" rozpoczyna walkę. Zawodnicy walczą na ringu wielkości 6,1 na 6,1 m (lub 7,3 na 7,3 m) ogrodzonym 4 linami. Walkę sędziuje sędzia ringowy a pomaga mu w tym 5 wykwalifikowanych sędziów punktowych, 3 sędziów jury i 1 przewodniczący komisji sędziowskiej. W mniejszych turniejach liczba sędziów punktowych może być zredukowana do 3. Trenerzy czy sekundanci mają swe miejsca w pobliżu ringu, a podczas przerwy na ring może wyjść tylko jeden sekundant każdego zawodnika.
Walki trwają zwykle po 4 rundy po 2 minuty, a przerwy między rundami - minutę. Turnieje rozgrywa się w 14 kategoriach wagowych: do 45 kg, 45-48, 48-51, 51-54, 54-57, 57-60, 60-63,5, 63,5-67, 67-71, 71-75, 75-81, 81-85, 85-91 i powyżej 91 kg. W turniejach międzynarodowych mogą brać udział zawodnicy w wieku 17-37 lat, zaś w turniejach młodzieżowych 15-18 lat.
Regulaminy szczegółowe specyfikują faule. Po trzech ostrzeżeniach odejmujących punkt bokser ma być zdyskwalifikowany.
Organizacja WAKO wprowadziła do swych rozgrywek tzw. tajski kick-boxing (ang. Thai-Kickboxing). Dyscyplina ta różni się od boksu tajskiego:
Zabronione są uderzenia łokciami. Jeżeli zawodnicy podczas klinczu nie wykonują żadnych działań, sędzia rozdziela zawodników. Klincz nie może trwać dłużej niż 5 sekund. Nie wykonuje się rytualnego tańca wai khru. Podczas walki nie przygrywa zawodnikom tajska muzyka. Techniki bokserskie mają tę samą wartość dla punktacji, co uderzenia nogą i kolanem. Walka toczy się według tych samych reguł, co formuła full contact w kick-boxingu. Dozwolone są podcięcia na stopy.
K-1 - jedna z formuł sztuk walki. Techniki walki zostały zaczerpnięte z boksu tajskiego, karate, kickboxingu i tradycyjnego boksu, lecz w K-1 nie ma ciosów łokciami, ograniczeń wagowych ani walki w parterze.
Formuła K-1 powstała na początku lat 80. XX wieku w Japonii. Poczatkowo skupiała jedynie zawodników z boksu tajskiego, kickboxingu, boksu oraz karate. Dziś do jej szeregów należą przedstawiciele wielu różnych stylów od karate, aż po football amerykański. Dziś zawody K-1 na świecie mają ogromną rangę. Do najbardziej znanych zawodników K-1 należą:
Ernesto Hoost - Holandia Peter Aerts - Holandia Remy Bonjasky - Holandia Semmy Schilt - Holandia Jerome Le Banner - Francja Bob Sapp - USA Ray Sefo - Nowa Zelandia
Mistrzowie K-1
1993 - Branko Cikatic 1994 - Peter Aerts 1995 - Peter Aerts 1996 - Andy Hug 1997 - Ernesto Hoost 1998 - Peter Aerts 1999 - Ernesto Hoost 2000 - Ernesto Hoost 2001 - Mark Hunt 2002 - Ernesto Hoost 2003 - Remy Bonjasky 2004 - Remy Bonjasky 2005 - Semmy Schilt 2006 - Semmy Schilt
Znani zawodnicy K-1
Andy Hug Glaube Feitosa Francisco Filho Peter Aerts Hiromi Amada Cyril Abidi Mike Bernardo Mirko Filipović Sam Greco Alexei Ignashov Jerome LeBanner Stefan Leko Musashi Rick Roufus Bob Sapp Ray Sefo Hong Man Choi Serkan Yilmaz
Vale tudo (port., dosł. "idzie wszystko" lub "wszystko można") - nazwa organizowanych w Brazylii od ponad siedemdziesięciu lat pojedynków w walce wręcz z bardzo ograniczonymi regułami. Z Vale tudo powstały zawody MMA (Mixed Martial Arts), który mają jednak obecnie dość luźny związek z oryginalnym Vale tudo. Bardzo podobne do Vale tudo były pojedynki w antycznym pankrationie.
Oryginalne Vale tudo nie było nigdy sztuką walki, lecz tylko formułą organizowania zawodów z bardzo ograniczonymi regułami, gdzie każdy mógł się posługiwać takimi technikami walki jakie uznał za skuteczne. W Polsce odbywają się doroczne mistrzostwa Polski w formule MMA, natomiast nie odbywają się zawody w tradycyjnym Vale tudo.
Oryginalne Vale Tudo to minimum ograniczeń w walce - przeważnie zakazane są tylko ataki na oczy, gryzienie i czasami kopanie w krocze. W tradycyjnym Vale Tudo nie występuje podział na kategorie wagowe, podział czasu na rundy i walki trwają bez ograniczeń czasowych. Bardzo często walka toczona była na gołe pięści.
Walka może być rozstrzygnięta przez:
nokaut (KO - ang. knock-out ) - czyli chwilowa lub dłuższa utrata przytomności przez zawodnika, TKO (ang. technical knock-out) nokaut techniczny - np. kontuzje, złamanie nosa lub kości, rozcięcia, urazy itp. poddanie się przy duszeniu, dźwigni lub w dowolnym momencie walki decyzję arbitra np. gdy przewaga jednego z zawodników okazała się zbyt duża, rzut ręcznika przez sekundanta (też forma poddania się), Zawody takie jak UFC, World Vale Tudo Championships czy IVC były niegdyś bardzo zbliżone do oryginalnego Vale tudo, z czasem jednak obrosły szeregiem reguł, które oznaczają niemal całkowite odejście od pierwotnej idei. Obecnie występują tych zawodach kategorie wagowe (w UFC jest ich pięć), rundy i ograniczenia czasowe, które powodują, że formuła tych zawodów jest bardziej zbliżona do MMA (np. PRIDE FC) niż "prawdziwego" Vale tudo. Bardzo rzadko w trakcie ewolucji turniejów reguł jest mniej, niż na początku. Przeważnie następuje ewolucja Vale tudo -> MMA.
Zawody w mniej lub bardziej tradycyjnym Vale tudo odbywają się w Brazylii, Japonii, USA, Meksyku i kilku krajach Europy Zachodniej.
Vale tudo jest współcześnie czasami uznawane przez niektórych za rodzaj stylu walki - a dokładniej istnieją style walki, które się z Vale tudo w jakimś sensie wywodzą lub są przeznaczone do walki w takiej formule. Zalicza się do nich m.in. Ruas Vale tudo, które jest zdaniem wielu sztuczną kombinacją kilku stylów walki nie związanych bezpośrednio z Vale tudo, gdyż oryginalne Vale tudo nigdy stylem walki nie było. Tego typu nazewnictwo jest pomysłem marketingowym - na dobrą sprzedaż danego systemu.
UFC (Ultimate Fighting Championship) - amerykańska federacja sportów walki w formule MMA (Mixed Martial Arts). Pojedynki odbywają się w ośmiokątnym ringu zwanym oktagonem.
Historia walk UFC
Pierwsze zawody Ultimate Fighting Championship były wytworem umysłu Arta Davie i Roriona Gracie. UFC 1 odbyło się 12 listopada 1993 roku w Denver. Początkowo nazywano je również "Wojna światów" (ang. War of the Worlds). Wzięli w nich udział: zapaśnik sumo, bokser, mistrz świata w savate, będący też mistrzem Europy w Kyokushin karate, dwóch kick-bokserów, praktyk kempo, mistrz świata Pancrase oraz zawodnik brazylijskiego jiu-jitsu Royce Gracie. Gracie wygrał cały turniej, a także UFC 2 i UFC 4 (walczył i w UFC 3, wygrał jedną walkę z Kimo Leopoldo, następnie wycofał się z turnieju prawdopodobnie ze względu na udar cieplny). Podczas UFC 3 sędzia otrzymał prawo zatrzymywania walki. Po UFC 4 Rorion Gracie zrezygnował z UFC, a po UFC 6 podobne, lecz mniejsze widowiska MMA zaczęły pojawiać się w całym USA. Obecnie mistrzem wagi ciężkiej jest Randy Couture (który w wieku prawie 44 lat pokonał Tima Sylvie), a lekkociężkiej Quinton Jackson (po sensacyjnym znokautowaniu Chucka Liddella). Dawni mistrzowie to między innymi: Tim Sylvia, Josh Barnett, Ricco Rodriguez, Tito Ortiz, Kevin "Monster" Randleman, Bas Rutten, Mark Coleman, Royce Gracie.
UFC a PRIDE FC
UFC było prekursorem walk MMA, jednak później przez długi czas pozostawało w cieniu japońskiej federacji Pride FC, która dysponowała olbrzymimi pieniędzmi i prawie wszyscy najlepsi zawodnicy walczyli właśnie w Pride. W roku 2006 sytuacja zaczęła się odwracać. Pride straciła kontrakt ze stacją telewizyjną Fuji TV, natomiast UFC zarobiła ogromne pieniądze dzięki kontraktowi z telewizją Showtime i zaczęła ściągać do siebie najlepszych zawodników z innych organizacji w tym także z Pride. Ostatnim krokiem w wyeliminowaniu konkurencji było kupienie 27 marca 2007 roku Pride przez braci Fertitas, właścicieli firmy ZUFFA, która jest głównym udziałowcem w UFC.
Zasady
Reguły UFC przyjęte przez Nevada State Athletic Commision 23 lipca 2001 roku:
Każda walka oprócz walki o mistrzostwo liczy 3 rundy
Walka o mistrzostwo liczy 5 rund
Każda runda trwa 5 minut
Przerwa pomiędzy rundami trwa 1 minutę
Sposoby wyłonienia zwycięzcy:
przeciwnik poddaje się (odklepanie lub słownie)
knockout
decyzja sędziów
rzut ręcznika
dyskwalifikacja
lekarz przerywa walkę
akcje zabronione:
1. Uderzanie glową
2. Każdy atak na oczy
3. Gryzienie przeciwnika
4. Szarpanie, pociąganie za wlosy
5. Fish hooking
6. Wszelkie ataki na krocze
7. Bezpośredni atak na kregoslup, obojczyk oraz tyl glowy
8. Uderzenia z góry dolną częścią łokcia
9. Uderzenie w gardlo, oraz lapanie tchawicy
10. Szczypanie, drapanie itp.
11. Kopanie glowy lezacego lub klęczącego przeciwnika
12. Naskakiwanie (noga) na lezacego przeciwnika
13. Kopanie piętami po nerkach
14. Dźwignie na małe stawy (np. palce)
15. Wyrzucanie przeciwnika poza ring
16. Wkladanie palców w otwarte rany przeciwnika
17. Przytrzymywanie spodenek lub rekawiczek przeciwnika
18. Plucie
19. Trzymanie lin lub siatki
20. Uzywanie wulgaryzmów na ringu
21. Atak podczas przerwy
22. Atak na przeciwnika, pod ochrona sedziego
23. Atak po gongu
24. Swiadome lekcewazenie instrukcji oraz samego sedziego
25. Wszelkie unikanie kontaktu z przeciwnikiem
26. Rzucenie recznika podczas walki
27. Symulowanie kontuzji
10 najpopularniejszych zawodników w pierwszej dekadzie UFC (do UFC 45)
Mieszane sztuki walki (MMA, Mixed Martial Arts), dyscyplina sportowa, gdzie zawodnicy sztuk i sportów walki toczą pojedynki przy dużym zakresie dozwolonych technik (w zasadzie dopuszcza się wszystkie techniki dozwolone w innych sportach walki bez broni). Mieszane sztuki walki wyrażają jeden ze współczesnych kierunków rozwoju sztuk walki. Celem turniejów MMA jest zapewnienie widowiska sportowego, w którym walka toczy się przy jak najmniejszych ograniczeniach, ale jednoczesnym uniknięciu ryzyka śmierci i poważnych, trwałych obrażeń ciała. W szerszym sensie pojęcie "mieszane sztuki walki" obejmuje również style, które na bazie sportowego treningu MMA przygotowują do walki realnej.
Nazwa
Nazwa "Mixed martial arts" potocznie stosowana jest zamiennie z nazwą "Vale tudo" - tak nazywały się organizowane w Ameryce Południowej turnieje, od których wywodzą się współczesne mieszane sztuki walki. Vale tudo posiada jednak o wiele mniej ograniczeń. Zwolennicy tradycyjnego Vale tudo twierdzą często, że MMA nie ma prawa do tej nazwy. W formule MMA odbywa się wiele turniejów. Do najbardziej znanych imprez o światowym zasięgu należą UFC, Pride FC i K-1. W Polsce od kilku lat odbywają się mistrzostwa Polski w MMA oraz turnieje pod nazwą "Konfrontacja sztuk walki" (W istocie zawodnicy mieszanych sztuk walki trenują przekrojowo, co oznacza, że elementy z wielu stylów są łączone. Tak więc zawodnik nie jest reprezentantem żadnego stylu walki).
Turnieje MMA na początku określano jako "No Holds Barred" (NHB), czyli "bez chwytów zabronionych". Niekiedy mieszane sztuki walki nazywa się "walkami bez reguł". Jest to mylący termin, gdyż jak w każdej dyscyplinie sportu, i w tej obowiązują reguły współzawodnictwa. Równie niewłaściwe jest pojęcie "walki o minimum reguł" (próba uściślenia terminu "walki bez reguł"), ponieważ sugeruje minimalną ilość reguł, a niekoniecznie małe ograniczenia na zestaw dozwolonych technik.
Dziennikarze sportowi uzywają również terminu wszechstylowa walka wręcz.
Podział MMA
Sportowe MMA. służą rywalizacji sportowej w zawodach takich jak Ultimate Fighting Championship (UFC), Pride Fighting Championship oraz spotkań w stylu Vale Tudo. W tego rodzaju spotkaniach zwykle biorą udział dwie nieuzbrojone osoby.
Uliczne MMA służą niesportowym sytuacjom. Wielu z praktyków pochodzi z kręgów Jeet Kune Do (JKD), i niekiedy określają swój styl tą nazwą. Tak czynią np. Matt Thornton i Erik Paulson. Ich praca nieco różni się od głównego nurtu JKD, gdyż zachęcają oni swych uczniów do brania udziału w sportowych sparingach lub zawodach w MMA. Wielu praktyków tego kierunku jest przekonanych, że sportowe MMA tylko potrzebują niewielkich zmian w strategii (mniejszy nacisk na pozostawanie w parterze, większa obeznanie z bronią) i dodania kilku technik, aby stać się wysoce skutecznym na ulicy. Zdecydowanie najczęstszym dodatkiem do ulicznych MMA jest trening filipińskich sztuk walki, ze względu na praktyczne użycie broni, głównie pałki i noża. Najczęściej jednak termin "mixed martial arts" odnosi się do sportowych MMA.
Reguły
W walkach MMA dozwolone są rzuty, ciosy, dźwignie, duszenia, kopnięcia i walka w parterze. O wyniku pojedynku decyduje nokaut, poddanie się zawodnika lub poddanie zawodnika przez sędziego gdy nie jest on zdolny do dalszej walki. Jeżeli walka nie zakończy się przed czasem, decyzja sędziów decyduje o wyniku walki. Reguły MMA wywodzą się w dużym stopniu z Vale tudo.
W walkach MMA zabronione są techniki stwarzające znaczne niebezpieczeństwo dla zdrowia zawodników. Kluczowe reguły to: zakaz gryzienia, zakaz wsadzania palców lub podbródka w oczy, zakaz zahaczania (wkładania palców w otwory fizjologiczne, np. usta czy nos), zakaz ataku na krocze, zakaz ataku na krtań, zakaz uderzania w kręgosłup, zakaz stosowania dźwigni na małe stawy, czyli palce. W pierwszych UFC atakowanie genitaliów było dozwolone (jedynie w UFC I nie). Reguły są w większości takie, jakich zażyczą sobie promotorzy. Wiele formuł i organizatorów wprowadza dodatkowe ograniczenia, zabraniając np. uderzania głową i łokciami w parterze, dźwigni na kręgosłup lub dźwigni skrętowych na kolana, wykonywania rzutów skutkujących upadkiem rywala na głowę, kopnięć w parterze. Bardziej restrykcyjne rodzaje MMA obejmują Old Pancrase, Shootfighting lub RINGS. Ich regulaminy zabraniają uderzania w parterze, uderzania zaciśniętą pięścią albo obu tych rzeczy. Zawodnicy zawsze muszą posiadać ochraniacze na zęby oraz rękawice. W zawodach MMA zabronione są uderzenia głową, jednak niektóre turnieje (np. Gala Sportów Walki) zabraniają jedynie uderzenia głową w głowę przeciwnika, a zezwalają na uderzenia w tułów.
Walki odbywają się na zwykłym ringu bokserskim lub na ringu otoczonym siatką (zwanym powszechnie "klatką"), który zapobiega wypadaniu zawodników poza ring lub ich plątaniu się w liny. Ośmiokątny kształt ringu dotyczy tylko UFC, w innych organizacjach walczy się na ringach o innych kształtach lub na ringach bokserskich. Ostatnio odchodzi się od nazwy "klatka", gdyż osobom słabo zorientowanym w MMA nazwa kojarzy się z nielegalnymi walkami zwierząt (np. psów).
Historia MMA
Pierwszymi udokumentowanymi zawodami w mieszanych sztukach walki i zapewne ideowym przodkiem obecnych MMA były zapasy typu pankration (stosuje się też spolszczoną pisownię "pankracjon") w starożytnej Grecji, w których stosowano różne style greckich zapasów i pięściarstwa. Obok pięściarstwa (pygme) i zapasów (pale), znajdowały się one w programie antycznych igrzysk olimpijskich. Określane są przez historyków jako "zapasy z elementami walki na pięści" (Wielka encyklopedia powszechna PWN, hasło Igrzyska olimpijskie). Koncentrowały się one na reprezentowaniu miast sportowców, zaś rodzime style każdego miasta były traktowane jako ścisła tajemnica. Historia zna jeszcze inne formy mieszanych sztuk walki, jak francuskie Brancaille.
W rozgrywkach typu MMA (na początku nie nosiły one tej nazwy) ścierały się dwie tendencje. Jedna polegała na organizowaniu brutalnych widowisk typu "wszystkie chwyty dozwolone" i wskutek niej walkom MMA towarzyszyły niezdrowe sensacje. Druga, sportowa, obecnie dochodząca do głosu - to wypracowanie bezpiecznej formuły walki, obejmującej możliwie duży zakres dopuszczalnych technik, oraz takiej, by umożliwić rywalizację z zawodnikiem innego stylu. Te dyscypliny rozwinęły się w latach dziewięćdziesiątych głównie w Brazylii (Vale tudo), Stanach Zjednoczonych i Japonii. Techniki zaczerpnięto ze sztuk i sportów walki Brazylii, Japonii, Anglii, USA, Tajlandii, Francji i Rosji, z niewielkimi zapożyczeniami z dyscyplin innych narodów. MMA zostało spopularyzowane przez widowisko Ultimate Fighting Championship I (UFC I) w listopadzie roku 1993.
"Boks jest wspaniały, ale to sport naszych ojców, natomiast mieszane sztuki walki są sportem nowego pokolenia" ("Big" John McCarthy - najlepszy sędzia UFC).
Trening mieszanych sztuk walki
W mieszanych sztukach walki wprowadzono tzw. trening przekrojowy, przygotowujący zawodnika do walki zarówno w stójce jak i w parterze oraz zwarciu. Akcentowana jest w nim umiejętność płynnego przechodzenia miedzy tymi trzema dystansami. W ogólności, boks (włączając w to kick-boxing, boks tajski), zapasy (w wolnym stylu, klasyczne, sambo, judo, jiu-jitsu i Brazylijskie jiu-jitsu) są stylami, które stanowią podstawę niemal każdego treningu mieszanych sztuk walki. Rzadziej stosuje się elementy Karate Kyokushin, taekwondo i innych stylów. Style tradycyjne takie jak wushu, aikido czy tradycyjne karate, okazują się zwykle w MMA nieskuteczne ze względu na inne cele i strategie walki.
Taktyka walki w MMA
Podczas kilku pierwszych turniejów UFC, gdy reguły zostały ograniczone do kluczowych trzech (zakaz gryzienia, ataku palcami i ataku na krocze), współzawodniczyła ze sobą wielka rozmaitość stylów. Jednak zawodnicy kilku stylów wyszli na tym lepiej niż inni. Bokserzy mieli tendencję do dominacji w uderzeniach, zapaśnicy i judocy w obaleniach, zaś przedstawiciele brazylijskiego jiu-jitsu dominowali w parterze. W rezultacie, ludzie zaczęli skupiać się na tych trzech stylach. Większość zawodników sportowego MMA wpadają w jedną z tych trzech kategorii: "parterowiec", zapaśnik i uderzacz, chociaż każdy używa technik z innej a niektórzy są skuteczni we wszystkich trzech.
"Parterowiec" (ang. ground fighter, bądź "grappler") specjalizuje się w chwytach. Taktyką tego typu zawodnika jest dążenie do walki w parterze, gdzie szuka wymuszenia poddania na przeciwniku za pomocą dźwigni lub duszenia. Chociaż umiejętność wykonania obalenia ściśle się wiąże ze strategią walki w parterze, czyste, silne obalenie nie jest dla niego tak ważne jak dla zapaśnika.
Zapaśnik preferuje walkę w stójce w zwarciu (tzw klinczu) i walkę na uderzenia w parterze. Jego mocną stroną zwykle jest obalenie. Popularnie strategia zapaśnika jest znana jako "obal i uderzaj" lub "połóż i dołóż" (ang. ground and pound). To odnosi się do metody obalenia przeciwnika, osiągnięcia dominującej pozycji w parterze i zakończenia walki uderzeniami.
Uderzacz jest zwykle znany jako zawodnik walczący w stójce, ze względu na swoją preferencję do stania na nogach i wygrywania przez uderzenia. Ta strategia uderzacza jest znana jako "sprawl and brawl" (unikaj zwarcia i uderzaj). Odnosi się do koncentracji na neutralizowaniu obaleń, aby samemu pozostać na nogach i zakończyć starcie ciosami.
Mixed Martial Arts w Polsce
Najbardziej znanym turniejem MMA w Polsce, ze względu na popularność medialną, jest Konfrontacja Sztuk Walki. W Polsce aktualnie odbywa się też kilka innych imprez, min. Full Contact Prestige, Gala Sportów Walki, Turniej Hadaka Waza.
Rickson Gracie (ur. 21 listopada 1959) – Brazylijczyk, członek rodziny Gracie, która opracowała rewolucyjny styl walki wręcz – BJJ (brazylijskie ju-jitsu). Jego wzrost to 178 cm, a waga 85 kg. Zwycięzca ponad 400 walk, zwycięzca prestiżowych Japan Vale Tudo Open 1994 i 1995, absolutny mistrz świata BJJ w kategorii średniej i open, instruktor SWAT, FBI i Navy SEALS. Uważany za jednego z najlepszych zawodników, odkąd w wieku 18 lat dostał czarny pas BJJ nie przegrał żadnej walki. Pogromca sławnych uliczników brazylijskich. Rickson zaczął trenować zanim był tego świadom – ojciec (Helio) bawił się z nim na macie, wpajając mu podstawowe nawyki. Według Ricksona niezwykle ważny jest duch walki, a nie każdy go posiada. Posiada kilka akademii BJJ w Kalifornii.
Brazylijskie jiu-jitsu (BJJ, inne nazwy: Gracie Jiu-jitsu lub Machado Jiu-Jitsu) to sztuka walki wywodząca się z jiu-jitsu, zapasów i judo, która wyróżnia się naciskiem na walkę w parterze.
Charakterystyka dyscypliny
BJJ obejmuje walkę w stójce, zwarciu i parterze. Podstawowe dwie formuły walki w BJJ to:
walka w gi (kimonie), walka bez gi (Submission wrestling) Brazylijskie jiu-jitsu koncentruje się na walce z jednym przeciwnikiem. Celem walki jest przejęcie kontroli nad przeciwnikiem poprzez zadawanie mu kontrolowanego bólu(dźwignie) bądź pod groźbą utraty przytomności- z bólu lub od duszenia. Walka w brazylijskim jiu-jitsu odbywa się głównie w parterze. Taktyka polega na sprowadzeniu przeciwnika do parteru, unieruchomieniu go i wykonaniu techniki kończącej- dźwigni bądź duszenia, zmuszającej przeciwnika do poddania się bądź pozbawiającej go przytomności. Zawodnicy brazylijskiego jiu-jitsu walczą w zwarciu, co dodatkowo utrudnia ich przeciwnikom wykonywanie uderzeń.
Brazylijskie jiu-jitsu opiera się na chwytach. Dominują w tej dyscyplinie dźwignie, duszenia oraz inne techniki unieruchamiania przeciwnika. Uderzeń się nie stosuje. Ćwiczą je jednak zawodnicy przygotowujący się do turniejów Mieszane sztuki walki. Stosuje się też rzuty mające na celu sprowadzenie przeciwnika do parteru. Chwyty w parterze często wykonuje się nogami poprzez zahaczenie lub objęcie części ciała przeciwnika. Jednym z elementów charakterystycznych dla brazylijskiego jiu-jitsu jest tzw. garda. Garda polega na objęciu nogami przeciwnika stojącego lub klęczącego przez zawodnika leżącego. Stosuje się też tzw. dosiad, który polega na siedzeniu okrakiem na leżącym przeciwniku.
Ponieważ brazylijskie jiu-jitsu opiera się na chwytach, koncentruje się na walce z jednym nieuzbrojonym przeciwnikiem. Przydaje się, gdy zachodzi potrzeba unieruchomienia przeciwnika i pokonania go bez wyrządzenia mu poważnego uszczerbku na zdrowiu (duszenia, dźwignie). Brazylijskie jiu-jitsu cały czas się rozwija i dostosowuje do realiów dzisiejszych zagrożeń. System opracowany przez Graciech powstał również z myślą o samoobronie. Nie ogranicza się jedynie do chwytów i dźwigni w parterze, ale również przygotowuje do obrony przeciwko uderzeniom ostrym narzędziem (walory tego systemu doceniła policja http://www.gracieacademy.com/graple_police.html i wojsko http://www.gracieacademy.com/gracie_combatives.html.Jednakże zawodnicy ćwiczący pod kątem rywalizacji sportowej nie ćwiczą pewnych technik, które, choć brutalne (np. kopnięcie w krocze, cios w oczy, ciosy kantem dłoni), znajdują zastosowanie w samoobronie. Nie trenują też walki z wieloma przeciwnikami.
Brazylijskie jiu-jitsu wykształciło własną tradycję. Tradycję japońską się odrzuca, istnieją natomiast elementy charakterystyczne dla kultury Brazylii: naszywki z symbolami narodowymi Brazylii, używanie tatuaży będących wyrazem specyficznej religijności Brazylijczyków. Często nie ćwiczy się w tradycyjnym stroju do jiu-jitsu (tzw. gi), a w spodenkach i w koszulce. Nie ma znanej ze stylów tradycyjnych pracy nad doskonaleniem jednej techniki oraz rozwojem duchowym (ćwiczenia koncentracji etc.).
Brazylijskie ju-jitsu zawdzięcza swą obecną popularność kilku czynnikom. Przede wszystkim, ważną rolę odegrała skuteczność zawodników tej dyscypliny w turniejach MMA. Dalej, brazylijskie ju-jitsu nie jest obciążone wschodnią tradycją, obcą mentalności Zachodu. Techniki brazylijskiego ju-jitsu stwarzają złudzenie prostych. Także przeznaczenie na walkę dużej części treningu znajduje uznanie u młodzieży, która może się wykazać w bezpośredniej rywalizacji.
Historia
Jednym z uczniów Jigoro Kano, sławnego mistrza ju-Jutsu był Maeda Mitsuyo, znany także jako Count of Combat.
W roku 1914 Maeda Mitsuyo, posiadacz stopnia 5 dan w judo, który wcześniej startował w profesjonalnych turniejach zapaśniczych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, na Kubie, w Panamie i Meksyku, osiedlił się w Brazylii. Około roku 1919 Maeda uczył 17-letniego Brazylijczyka Carlosa Gracie mieszanki judo Kodokan i amerykańskiej walki catch-as-catch-can.
Maeda określał sztukę, której nauczał, "jiu-jitsu" i to określenie zostało w nazwie nowo powstałego stylu. Mitsuyo został wykluczony z Kodokanu przez Jigoro Kano za niezgodne z zasadami Judo, walki za pieniądze.
W roku 1924 Gracie otworzył komercyjną akademię sztuk walki, na początku w Belém a potem w Rio de Janeiro, a do jego uczniów należał młodszy brat Hélio, który od 1932 r. do połowy lat pięćdziesiątych był znanym brazylijskim zapaśnikiem zawodowym ( inni bracia Carlosa to: Osvaldo, Gastao Jr., Jorge). Synowie Hélio: Royce, Rorion i Rickson, kontynuowali pracę ojca i w latach dziewięćdziesiątych opracowali znane na całym świecie Gracie Jiu-Jitsu. Natomiast w tym samym czasie siostrzeńcy Carlosa Gracie wprowadzili w Stanach Zjednoczonych pokrewny styl zwany Machado Jiu-Jitsu.
Techniki brazylijskiego jiu-jitsu są często wykorzystywane w bojowych systemach walki wręcz (combat) oraz w systemach samoobrony. Jednakże większość z tych systemów różni się koncepcją walki od brazylijskiego jiu-jitsu, przejmując od tego stylu jedynie walkę w parterze, dlatego nie uważa się ich za bojowe czy samoobronne wersje brazylijskiego jiu-jitsu.
Brazylijskie jiu-jitsu w walkach MMA
BJJ stanowi podstawę wyszkolenia wielu zawodników w walkach MMA (m.in. PRIDE FC, UFC) i Vale Tudo. Np. Paweł Nastula uzupełnił swoje wyszkolenie boksem i brazylijskim jiu-jitsu. Mirko "Crocop" Filipovic (kick-boxing) także regularnie trenuje brazylijskie jiu-jitsu i zapasy. Jest to tak zwany trening przekrojowy (ang. cross training). Brazylijskie jiu-jitsu stanowi jeden ze składników takiego treningu.
Paweł Nastula jest jedynym polskim judoką i jednym z niewielu na świecie, który na tatami zdobył wszystkie możliwe laury. Na swoim koncie ma złote medale igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata i Europy. Święcił imponujące triumfy w najbardziej prestiżowych turniejach niemal na wszystkich kontynentach. W ciągu ponad dwudziestoletniej kariery pokonał ponad stu rywali. Nawet japońscy mistrzowie analizowali jego technikę, a książka "Paweł Nastula: Moje Judo" stała się jedną z ważniejszych pozycji w bibliotece tokijskiego Kodokanu. Już jako mały chłopiec "Nastek" wykazywał się większą sprawnością od swoich rówieśników. Jego mama chcąc nieco utemperować gorący temperament syna zaprowadziła go na treningi w klubie AZS AWF Warszawa. - To jest miłość od pierwszego wejrzenia. Gdy miałem 10 lat mama zaprowadziła mnie na AWF i zobaczyłem judo. Wiedziałem, że to coś dla mnie - mówi Nastula. Do sekcji prowadzonej wówczas przez Wojciecha Borowiaka przyjmowali jednak dwunastolatków. Został więc odprawiony z kwitkiem. Wrzaskiem wyperswadował mamie, że nie pójdzie na szermierkę, jak ona chciała. Późniejszy mistrz położył się wówczas na ziemi i zaczął płakać. Ryczał dotąd, aż mama dla świętego spokoju wróciła z nim do salki i przekonała trenera Wojciecha Borowiaka, żeby wziął go, chociaż na próbę. Był rok 1980. - To była dobra decyzja. Wkrótce okazało się, że Paweł jest diamentem, który trzeba tylko umiejętnie oszlifować. Miał doskonałą koordynację ruchową, był ambitny i waleczny - tłumaczy Borowiak.
BARCELONA 1992
W 1989 i 1990 zdobywał brązowe medale mistrzostw Europy juniorów. Po 11 latach, od momentu gdy postawił po raz pierwszy stopę na tatami, przebił się na seniorskie podium mistrzostw świata. W 1991 roku zajął drugie miejsce w Barcelonie. Rok później w tym samym mieście rozegrano igrzyska olimpijskie. To był pierwszy przełomowy moment w jego karierze. Gdy dotarł do półfinału kibice zacierali ręce z radości. Jego przeciwnikiem był Brytyjczyk Raymond Stevens. W drugim półfinale rywalizowali Węgier Antal Kovacs i Holender Teo Meijer. Wszyscy mieli już w pamięci porażki z "Nastkiem" Starcie z Brytyjczykiem miało jednak zaskakujący przebieg. Paweł prowadząc rozwiązał pas, za co otrzymał karę. Na tablicy wyników pojawił się remis, ale Nastula nie atakował. - Byłem tak wyczerpany, że nie wiedziałem co się dzieje. Źle widziałem, trener nie krzyknął, że przegrywam i stało się coś strasznego. Porażka strasznie bolała. Gdy wróciłem do pokoju w wiosce olimpijskiej z nosa, ze zmęczenia, leciała mi krew. Leżałem na łóżku i przerzucałem bezmyślnie kanały w telewizji - opowiada Paweł. Wtedy powiedział sobie, że zrobi wszystko, by stanąć na najwyższym stopniu olimpijskiego podium. Z rozrywkowego chłopaka z Bielan, bywającego w studenckim klubie "Park" stał się zdyscyplinowanym sportowcem. Niemałą rolę w tej przemianie miała jego żona Joanna.
1200 DNI
Kolejnym przełomem w jego karierze było pokonanie powszechnej opinii, że "Nastek" jeśli nie zwycięży przed czasem, to przegrywa walki. Wypominano mu brak formy w Barcelonie. W 1992 roku jako pierwszy Polak w historii zatriumfował w tradycyjnym turnieju Jigoro Kano Cup w Tokio. W "jaskini lwa" stoczył trzy pełne walki - z powodzeniem. W lutym 1994 roku zajął drugie miejsce w najbardziej prestiżowym turnieju na Starym Kontynencie - w Paryżu. Wówczas w finale pokonał go reprezentant gospodarzy Eric Fauroux. Niewielu ludzi spodziewało się, że następną porażkę Paweł poniesie dopiero 41 miesięcy później - 13 marca 1998 roku na swoim terenie z innym Francuzem Stephane Traineau. Przez te trzy i pół roku zdobył wszystkie możliwe trofea. Stawał na najwyższym stopniu podium mistrzostw Europy, świata, igrzysk olimpijskich. Ponad 1200 dni bez porażki to dla judoki, który toczy podczas jednych zawodów 5-6 walk, startuje kilkanaście razy w roku, oznacza pokonanie ponad 200 rywali.
GDAŃSK 1994
Prawdziwemu testowi został poddany podczas mistrzostw Europy w 1994 w Gdańsku. Po pojedynku półfinałowym, który trwał pełne 5 minut (aktywnego czasu walki) stracił świadomość. Szkoleniowiec i lekarz wyprowadzili go na zaplecze tak, by nikt nie wiedział, że Paweł jest w fatalnym stanie. - Faktycznie, gdy zszedłem z tatami zapytałem trenera czy wygrałem - wspomina warszawski judoka. Już po 20 minutach powiedział jednak, że chce się bić!
NASTULA JUDO TEAM
Czteroletnia passa zwycięstw nie była przypadkiem. Trener Borowiak zbudował Nastula Judo Team (Borowiak - trener główny, Andrzej Borkowski - biomechanik, Elżbieta Huebner-Woźniak - biochemik, Katarzyna Lerczak - biochemik, Jadwiga Malczewska - fizjolog, Zbigniew Obmiński - endokrynolog, Marek Rzepkiewicz - trener kadry, Jadwiga Starczewska - badania analityczne, Ryszard Szczepański - lekarz). Wszyscy najgroźniejsi rywale byli w drobiazgowy sposób analizowani. Paweł miał także specjalny nakaz - demolować wszystkich i wszędzie. Nawet na treningach nie miał prawa stosować taryfy ulgowej wobec kogokolwiek. Wielu zawodników znienawidziło go. Holender Ben Sonnemans powiesił w swojej sali treningowej portret Pawła, by nie zapominać, kto jest jego najgroźniejszym przeciwnikiem. Rosjanin Dmitri Sergiejew, uznawany przez długi czas za specjalistę w walce w parterze (ne-waza), po dwóch starciach z Nastulą bał się korzystać ze swojej najgroźniejszej broni. Polak wykorzystywał ją przeciwko niemu. Doskonały Portugalczyk Pedro Soares popadł w depresję upokarzany rzutami.
ATLANTA 1996
Na igrzyska w Atlancie pojechał jako murowany faworyt, ale los nie był dla niego przychylny. Naprzeciwko "Nastka" już w pierwszym pojedynku stanął broniący olimpijskiego złota Węgier Antal Kovacs. Paweł pokazał jednak, że nie ma respektu dla żadnego rywala. Ruszył do boju od przejmując inicjatywę już od pierwszej komendy "hajime". Po 50 sekundach Węgier leżał już na plecach trzymany przez Polaka, ale Nastuli to nie wystarczyło. Wkrótce założył rywalowi dźwignię. Kovacs szamotał się jeszcze przez kilka sekund. Ostatecznie musiał jednak skapitulować. Walka trwała 59 sekund. Była to jedna z większych sensacji turnieju judo. Mistrz olimpijski przegrał z Polakiem w ciągu niecałej minuty. W kolejnym pojedynku "Nastek" rozprawił się z Włochem Luigi Guidio. Po 3.59 min było po wszystkim. Portugalczyk Pedros Soares wytrwał na placu boju 163 sekundy.W półfinale Nastuli stawił czoła Brazylijczyk Aurelio Miguel, mistrz olimpijski z Seulu i 9. zawodnik igrzysk w Barcelonie. Na 19 sekund przed upływem regulaminowego czasu Polak rzucił rywala na ippon. W finale Nastula bezwzględnie rozprawił się z Kim Min-Soo z Korei Południowej. - Olimpijskiej wiosce żeglarskiej w Savannah kilka dni przed rozpoczęciem igrzysk zagrażał huragan "Bertha". Wczoraj niczym tajfun przez tatami w Atlancie przeszedł Paweł Nastula. W finałowej walce, w kategorii do 95 kg, dosłownie zmiótł Koreańczyka Kim Min-Soo, wygrywając w ciągu niespełna półtorej minuty - napisał wówczas dziennik "Tempo".
ZAKOŃCZENIE KARIERY
W 1996 roku Europejska Unia Judo uhonorowała Nastulę tytułem najlepszego zawodnika Starego Kontynentu. Wielkie sukcesy skończyły się wraz ze zmianą kategorii wagowej. IJF zlikwidował wagę do 95 kg, w której Paweł sięgał po złote medal. Powstała kat. do 100 kg. W niej zawodnik AZS AWF nie potrafił się odnaleźć. Zdobywał jeszcze medale mistrzostw Europy, ale nie stawał już na najwyższym stopniu podium. Ostatecznie o zakończeniu kariery zdecydował wiosną 2004 roku. Wybitny sportowy publicysta, nie żyjący już Zdzisław Ambroziak, napisał kiedyś: "Dziś, gdy Pawłowi zdarza się przegrywać, warto przypomnieć go sobie na tronie."
Po zakończeniu kariery judoki Nastula startował w zawodach Pride FC. Dwa pierwsze pojedynki zakończyły się jego przegraną: z Brazylijczykem Antonio Rodrigo "Minotauro" Nogueira (Brazilian Top Team) oraz Rosjaninem Aleksandrem Emelianenko. 1 lipca 2006 Nastula wygrał z Edsonem Drago (Brazilian Top Team) zakładając dźwignię na rękę przeciwnika. Kolejna walka "Nastka" odbyła się 21 października 2006 podczas pierwszej gali PRIDE organizowanej w Stanach Zjednoczonych: Pride 32: The Real Deal. Oponentem Polaka był Josh Barnett (vice-mistrz turnieju open weigh z 2006) walka zakończyła się wygraną Barnetta (założył on dźwignię na staw skokowy).
UFC (Ultimate Fighting Championship) - amerykańska federacja sportów walki w formule MMA (Mixed Martial Arts). Pojedynki odbywają się w ośmiokątnym ringu zwanym oktagonem.
Historia walk UFC
Pierwsze zawody Ultimate Fighting Championship były wytworem umysłu Arta Davie i Roriona Gracie. UFC 1 odbyło się 12 listopada 1993 roku w Denver. Początkowo nazywano je również "Wojna światów" (ang. War of the Worlds). Wzięli w nich udział: zapaśnik sumo, bokser, mistrz świata w savate, będący też mistrzem Europy w Kyokushin karate, dwóch kick-bokserów, praktyk kempo, mistrz świata Pancrase oraz zawodnik brazylijskiego jiu-jitsu Royce Gracie. Gracie wygrał cały turniej, a także UFC 2 i UFC 4 (walczył i w UFC 3, wygrał jedną walkę z Kimo Leopoldo, następnie wycofał się z turnieju prawdopodobnie ze względu na udar cieplny). Podczas UFC 3 sędzia otrzymał prawo zatrzymywania walki. Po UFC 4 Rorion Gracie zrezygnował z UFC, a po UFC 6 podobne, lecz mniejsze widowiska MMA zaczęły pojawiać się w całym USA. Obecnie mistrzem wagi ciężkiej jest Randy Couture (który w wieku prawie 44 lat pokonał Tima Sylvie), a lekkociężkiej Quinton Jackson (po sensacyjnym znokautowaniu Chucka Liddella). Dawni mistrzowie to między innymi: Tim Sylvia, Josh Barnett, Ricco Rodriguez, Tito Ortiz, Kevin "Monster" Randleman, Bas Rutten, Mark Coleman, Royce Gracie.
UFC a PRIDE FC
UFC było prekursorem walk MMA, jednak później przez długi czas pozostawało w cieniu japońskiej federacji Pride FC, która dysponowała olbrzymimi pieniędzmi i prawie wszyscy najlepsi zawodnicy walczyli właśnie w Pride. W roku 2006 sytuacja zaczęła się odwracać. Pride straciła kontrakt ze stacją telewizyjną Fuji TV, natomiast UFC zarobiła ogromne pieniądze dzięki kontraktowi z telewizją Showtime i zaczęła ściągać do siebie najlepszych zawodników z innych organizacji w tym także z Pride. Ostatnim krokiem w wyeliminowaniu konkurencji było kupienie 27 marca 2007 roku Pride przez braci Fertitas, właścicieli firmy ZUFFA, która jest głównym udziałowcem w UFC.
Zasady
Reguły UFC przyjęte przez Nevada State Athletic Commision 23 lipca 2001 roku:
Każda walka oprócz walki o mistrzostwo liczy 3 rundy
Walka o mistrzostwo liczy 5 rund
Każda runda trwa 5 minut
Przerwa pomiędzy rundami trwa 1 minutę
Sposoby wyłonienia zwycięzcy:
przeciwnik poddaje się (odklepanie lub słownie)
knockout
decyzja sędziów
rzut ręcznika
dyskwalifikacja
lekarz przerywa walkę
akcje zabronione:
1. Uderzanie glową
2. Każdy atak na oczy
3. Gryzienie przeciwnika
4. Szarpanie, pociąganie za wlosy
5. Fish hooking
6. Wszelkie ataki na krocze
7. Bezpośredni atak na kregoslup, obojczyk oraz tyl glowy
8. Uderzenia z góry dolną częścią łokcia
9. Uderzenie w gardlo, oraz lapanie tchawicy
10. Szczypanie, drapanie itp.
11. Kopanie glowy lezacego lub klęczącego przeciwnika
12. Naskakiwanie (noga) na lezacego przeciwnika
13. Kopanie piętami po nerkach
14. Dźwignie na małe stawy (np. palce)
15. Wyrzucanie przeciwnika poza ring
16. Wkladanie palców w otwarte rany przeciwnika
17. Przytrzymywanie spodenek lub rekawiczek przeciwnika
18. Plucie
19. Trzymanie lin lub siatki
20. Uzywanie wulgaryzmów na ringu
21. Atak podczas przerwy
22. Atak na przeciwnika, pod ochrona sedziego
23. Atako po gongu
24. Swiadome lekcewazenie instrukcji oraz samego sedziego
25. Wszelkie unikanie kontaktu z przeciwnikiem
26. Rzucenie recznika podczas walki
27. Symulowanie kontuzji
10 najpopularniejszych zawodników w pierwszej dekadzie UFC (do UFC 45)
