Wednesday, August 8, 2007

Boks

Boks, pięściarstwo – walka między dwoma zawodnikami używającymi do tego celu tylko pięści.



Historia

Boks pojawił się już w programie igrzysk w starożytnej Grecji. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i często kończyły się śmiercią. Walki te, bez żadnych określonych reguł, niewiele miały wspólnego ze sportem, jaki narodził się w roku 1719. Wówczas to Amerykanin James Figg założył przy Tottenham Court Road w Londynie "akademię" boksu. Figg został też pierwszym mistrzem bokserskim w historii.

Walki w tamtym czasie odbywały się na gołe pięści i bez żadnych określonych reguł. Brytyjczyk Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował zasady tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George'a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton's Rules. Rękawice, dziś podstawowy atrybut boksera, pojawiły się dopiero w roku 1881. W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych walk o mistrzostwo do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W przypadku amatorów formułę ograniczono do trzech rund trzyminutowych.

Igrzyska Olimpijskie: Jako sport amatorski boks zajmuje specjalne miejsce w olimpijskiej tradycji, pojawił się bowiem w programie już w 1904 roku, na igrzyskach w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Powrócił na kolejnej olimpiadzie w Antwerpii (1920). W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono 186 członków i od 1974 roku organizuje mistrzostwa świata. Nawet jeśli boks nie jest zaliczany do najważniejszych dyscyplin olimpijskich, zajmuje w ruchu olimpijskim szczególne miejsce. Wielu mistrzów świata wagi ciężkiej odnosiło pierwsze ważne zwycięstwa właśnie podczas igrzysk – między innymi Muhammad Ali (właśc. Cassius Clay), bracia Michael i Leon Spinks, Joe Frazier i George Foreman. Również były mistrz świata, Brytyjczyk Lennox Lewis, występował na olimpiadzie w Seulu 1988, gdzie zdobył dla Kanady złoty medal.



Kontrowersje

Mimo wielu zmian – udoskonalenia metod sędziowania, lepszego przygotowania bokserów i opieki medycznej – wypadki tym sporcie nie są niczym niezwykłym, psując jego wizerunek. Spory między różnymi federacjami uniemożliwiają ustalenie jednolitej hierarchii zawodników w poszczególnych kategoriach wagowych. Podobnie wygląda sytuacja w boksie amatorskim. Z tego względu MKOL już kilkakrotnie groził usunięciem boksu z programu olimpijskiego, zwłaszcza po rozmaitych skandalach związanych z poziomem sędziowania i niektórymi werdyktami sędziów. Do złej opinii o boksie przyczyniają się bardzo poważne niekiedy kontuzje zawodników, a nawet wypadki śmiertelne.



Kategorie wagowe

Kategorie wagowe w boksie amatorskim


Kategoria papierowa do 48 kg
Kategoria musza do 51 kg
Kategoria kogucia do 54 kg
Kategoria piórkowa do 57 kg
Kategoria lekka do 60 kg
Kategoria lekkopółśrednia do 64 kg
Kategoria półśrednia do 69kg
Kategoria średnia do 75 kg
Kategoria półciężka do 81 kg
Kategoria ciężka do 91 kg
Kategoria superciężka powyżej 91 kg



Kategorie wagowe w boksie zawodowym

Kategoria słomkowa (Strawweight) do 105 funtów (do 47,627 kg)
Kategoria junior musza/lekko musza (Lt. Flyweight) do 108 funtów (do 48,998 kg)
Kategoria musza (Flyweight) do 112 funtów (do 50,820 kg)
Kategoria junior kogucia/super musza (Superflyweight) do 115 funtów (do 52,163 kg)
Kategoria kogucia (Bantamweight) do 118 funtów (do 52,524 kg)
Kategoria junior piórkowa/super kogucia (Superbantamweight) do 122 funtów (do 55,338 kg)
Kategoria piórkowa (Featherweight) do 126 funtów (do 57,153 kg)
Kategoria junior lekka/super piórkowa (Superfeatherweight) do 130 funtów (do 58,967 kg)
Kategoria lekka (Lightweight) do 135 funtów (do 61,235 kg)
Kategoria junior półśrednia/lekkopółśrednia (Lightwelterweight) do 140 funtów (do 63,503 kg)
Kategoria półśrednia (Welterweight) do 147 futnów (do 66,678 kg)
Kategoria junior średnia/super półśrednia (Superwelterweight) do 154 funtów (do 69,853 kg)
Kategoria średnia (Middleweight) do 160 funtów (do 72,575 kg)
Kategoria super średnia (Supermiddleweight) do 168 funtów (do 76,204 kg)
Kategoria półciężka (Lt. Heavyweight) do 175 funtów (do 79,379 kg)
Kategoria junior ciężka/lekkociężka (Cruiserweight) do 200 funtów (do 90,719 kg)
Kategoria ciężka (Heavyweight) ponad 200 funtów (ponad 90.719 kg)



Urządzenia treningowe

Gruszka bokserska

Potocznie nazywana również kukurydziakiem, jest to worek skórzany przypominający kształtem gruszkę o średnicy około 25 cm i wysokości 35 cm, wypełniony grochem, kukurydzą lub kawałkami gumy, przymocowany linką do sufitu, stosowany w treningu bokserskim do ćwiczenia ciosów zadawanych na głowę przeciwnika.


Głowica na sprężynie

Przyrząd bokserski stosowany w treningu do ćwiczeń wyrabiających wyczucie dystansu, refleks i celność ciosów. Głowica na sprężynie zbudowana jest z metalowej podstawy, do której na środku przymocowana jest sprężyna zakończona metalowym prętem z urządzeniem do regulowania wysokości przyrządu, na końcu pręta znajduje się piłka skórzana wypełniona powietrzem, w czasie ćwiczeń wysokość górnej części głowicy nie powinna przekraczać wysokości głowy ćwiczącego


Piłka na gumie

To piłka wykonana z miękkiej skóry, wewnątrz posiada dętkę napełnioną powietrzem, umieszczona w siatce ze sznurka, zawieszona jest na cienkiej gumie na wysokości głowy, stosowana w ćwiczeniach doskonalących wyczucie odległości i rytmu oraz refleks zawodnika.

Wednesday, August 1, 2007

Judo

Judo(z japońskiego "Łagodna droga") - jest to sztuka walki powstała w Japonii.


Historia

Judo pochodzi z Japonii. Jego twórcą był Jigoro Kano (1860-1938). Zebrał on i ulepszył chwyty jiu-jitsu nadając im nową formę. Kano usunął z jiu-jitsu elementy mogące zagrozić zdrowiu lub życiu wprowadzając nowe, stworzone przez siebie. Nazwę JUDO można tłumaczyć jako "drogę do zwinności" lub "drogę ustępowania" (JU - zwinnie, ustępować; DO - droga, zasada).

Tę tytułową zasadę judo - zasadę "JU" (ustępowanie) wyjaśnia Kano na przykładzie: Przypuśćmy, że siłę człowieka oceniamy w jednostkach od 1 do 10. Np. siła mojego przeciwnika równa się 10 jednostkom, moja siła - 7 jednostkom. Z tego wynika, że gdybym nawet użył całej swojej siły przeciwko sile przeciwnika, to mierząc siłę przeciwko sile musiałbym przegrać. Jednak, gdy zamiast przeciwdziałać mu swoją siłą, ustąpię mu na tyle by nie stracić równowagi, wówczas przeciwnik nie przygotowany na taki manewr, pochyli się w przód i straci równowagę. W tym położeniu jest on zdecydowanie słabszy (nie ze względu na swoją siłę fizyczną, lecz niedogodną pozycję) i jego siła przeciwko mojej wynosi dajmy na to 3 jednostki, zamiast normalnych 10. Ja natomiast utrzymuję równowagę i posiadam siłę 7 jednostek. W tym momencie mogę pokonać przeciwnika, używając do tego połowy swojej siły, tj. 3,5 jednostki. Sytuacja ta pozwoli mi na zachowanie drugiej połowy siły do innych celów. Oczywiście walka nie polega jedynie na ustępowaniu; w celu jej dogodnego przeprowadzenia stosuje się różnego rodzaju dźwignie itp. sposoby bezpośredniego, otwartego ataku. Druga zasada judo to maksimum efektu (skuteczności), przy minimum wysiłku.

Współczesne judo jest sportem ściśle ograniczonym przepisami opartymi na starych japońskich zasadach walki wręcz. Jest to rodzaj walki zapaśniczej, wymagającej specjalnego ubioru zwanego "judogi". Jakkolwiek judo wywodzi się z wojskowej sztuki walki na śmierć i życie, zastosowanie judo do obrony osobistej jest obecnie celem drugoplanowym. Ogólny rozwój fizyczny, a następnie uzyskanie skuteczności w zawodach, oto główne cele współczesnego judo. Celem przewodnim, uzyskanym przez systematyczne ćwiczenia, wysuniętym przez twórcę judo - Jigoro Kano, jest "doskonalenie samego siebie". Judo przyczynia się do harmonijnego rozwoju, przekonuje, że nie siła i ciężar ciała, a szybkość i zręczność są czynnikami decydującymi w działaniu. Jest dla młodzieży właściwym systemem wychowania fizycznego, sportem, który najlepiej przygotowuje do życia. Pozwala młodzieży nie tylko odkryć i rozwijać własne możliwości, ale także osiągnąć skuteczność w działaniu. Judo rozwija szybkość, zwinność, wytrzymałość i siłę, a także spostrzegawczość, opanowanie, odwagę, odporność, koncentrację i wytrwałość. Jego wpływ wychowawczy jest niezaprzeczalny.

W judo istnieją tak zwane stopnie zaawansowania technicznego "kyu" i "dan". Są one odpowiednikiem klas sportowych w innych dyscyplinach sportu. Przejście do każdego następnego stopnia wymaga odpowiedniej ilości wygranych walk i opanowania pewnej liczby elementów technicznych. Z biegiem czasu konsekwentnie zmieniała się technika judo w kierunku maksymalnej skuteczności. Od początku istnienia judo w nowoczesnej formie stało się ono sportem walki, wymagającym wieloletniego żmudnego treningu, w którym elementy techniki wyćwiczone są na bazie wielkiej ilości powtórzeń, wyrabiania siły i szybkości, a wszystkie zewnętrzne czynniki podporządkowane są skuteczności. Trening judo jest bardzo ciężki i dla uzyskania wysokiej klasy niezbędne jest ćwiczenie 5 - 6 razy w tygodniu. Trening zaczyna się 20-minutową rozgrzewką, która zawiera ćwiczenia ogólnorozwojowe oraz specjalne ćwiczenia techniczne, później następuje godzina ciągłej walki treningowej (randori), a następnie wiele ćwiczeń o różnego rodzaju natężenia (np. tzw. uchikomi - tj. powtórzeń "wejść" bez rzucenia przeciwnika na matę, wykonywanych w szybkim tempie), uzupełniających ćwiczeń siłowych itd. Ćwiczenia siłowe ze sztangą i na przyrządach są już od lat uznanym i powszechnie stosowanym uzupełnieniem treningu technicznego. Nie można głosić fałszywych haseł, że siła jest w judo nieistotna. Siła i wytrzymałość są równie ważne jak umiejętności techniczne.

"W judo nie ma sekretów, postęp zależy od zdolności i wytrwałości danej jednostki i od nauczyciela. Czy słaby może pokonać olbrzyma, względnie czy judoka może zwyciężyć zapaśnika albo boksera, zależy całkowicie od indywidualnych cech obu przeciwników Są dobrzy bokserzy, judoka i zapaśnicy. Wszyscy mają możliwość wygrania walki w oparciu o zręczność i umiejętności techniczne. Ten z przeciwników, który potrafi pierwszy zastosować skutecznie swoją technikę, będzie niewątpliwie zwycięzcą" - K. Kobayashi.

Udział w zawodach jest ostatecznym sprawdzianem umiejętności, wartości fizycznych. i psychicznych judoka. Zachowanie w tych warunkach jest najlepszym sprawdzianem wartości uprawiającego judo. Nauczanie judo przebiega w stopniach zaawansowania technicznego "kyu" i "dan". Każdy z ćwiczących, po opanowaniu pewnej ilości elementów technicznych i złożeniu specjalnego egzaminu, uzyskuje wyższy stopień i ma prawo noszenia pasa odpowiedniego koloru. Najniższym stopniem jest 6 kyu.

Technikę judo podzielić można na dwie zasadnicze grupy: rzuty (nage-waza) i chwyty (katame-waza).

1.NAGE-WAZA - technika rzutów, stosowana wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę, lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami, stopą itd. tak, aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić go do upadku na plecy. W grupie tej występują również kontrataki oraz połączenia dwu lub więcej pojedynczych rzutów - tzw. kombinacje. Przejścia do drugiej dużej grupy elementów techniki - sprowadzenia do walki w parterze (hairi-kata) - to specyficzny, odrębny dział techniki.
2.KATAME-WAZA - dosłownie: technika obezwładnień - dzieli się na trzy podgrupy: trzymania, dźwignie i duszenia. Trzymania - polegają na utrzymaniu przeciwnika na plecach na macie, tak aby można było całkowicie kontrolować jego ruchy. Za utrzymanie przeciwnika w ten sposób przez 25 sekund otrzymuje się punkt (ippon) i wygrywa walkę. Dźwignie - w walce sportowej dozwolone jest stosowanie dźwigni (tj. wyłamywania i wykręcania) jedynie na staw łokciowy. Doprowadzenie do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika, daje wygraną w walce sportowej. Duszenia - tj. nacisk krawędzią przedramienia lub kołnierzem judogi na krtań lub tętnicę szyjną.
W każdej z tych grup, podobnie jak przy rzutach, występują również obrony i kontrataki oraz kombinacje różnych elementów. Wszystkie te elementy techniki zostały dla celów szkoleniowych usystematyzowane przy uwzględnieniu dwóch generalnych założeń: - ich znaczenia praktycznego tj. skuteczności i częstości występowania w zawodach, - możliwości właściwego, technicznego opanowania przez ćwiczących.



Stopnie

W Judo są stopnie uczniowskie - Kyu i mistrzowskie - Dan. Wcześniej nie istniały stopnie Kyu, w żadnej sztuce walki. Jednak szybko ten system się rozpowszechnił i został przejęty np. w karate.
Stopniom Kyu odpowiadają poszczególne kolory pasa:
6 Kyu - biały pas (rokyu)
5 Kyu - żółty pas (gokyu)
4 Kyu - pomarańczowy pas (yonkyu)
3 Kyu - zielony pas (sankyu)
2 Kyu - niebieski pas (nikyu)
1 Kyu - brązowy pas (ikkyu)
1 dan, shodan, pas czarny
2 dan, nidan, pas czarny
3 dan, sandan, pas czarny
4 dan, yodan, pas czarny
5 dan, godan, pas czarny
6 dan, rokudan, pas czarny lub biało-czerwony
7 dan, shichidan, pas czarny lub biało-czerwony
8 dan, hachidan, pas czarny lub biało-czerwony
9 dan, kudan, pas czarny lub czerwony
10 dan, judan, pas czarny lub czerwony


Stopniom Dan odpowiada czarny pas. Jednak od 6 Dan można nosić pas biało-czerwony, a od 8 czerwony.
Awans na wyższy stopień odbywa się po zdanym egzaminie. Najpierw zdaje się na biały pas, a następnie na kolejne. Egzamin sprawdza czy judoka opanował techniki wymagane na stopień. Przy egzaminach na stopnie powyżej 3 Kyu pod uwagę są brane również wyniki sportowe.



Strój

Judoka (adept Judo) nosi strój zwany Judogą. Składa się on z: spodni, twardej góry stroju (podobnej w kroju do marynarki) i pasa. Wcześniej nie było takiego stroju w żadnej sztuce walki. Krój ten został opracowany w Kodokanie, a następnie przejęty przez inne szkoły sztuk walki. Judoga jest biała lub niebieska, zrobiona z bawełny. Jest ona gruba i bardzo wytrzymała aby duże siły działające na nią w trakcie rzutów i duszeń nie rozerwały jej. Mimo wszystko nie ogranicza ona w żaden sposób ruchów. W porównaniu np. z karategi jest dużo cięższa i sztywniejsza.



Techniki

Techniki Judo można podzielić następująco:

Rzuty - Nage Waza
Trzymania - Osaekomi Waza
Duszenia - Shime Waza
Dźwignie - Kansetsu Waza
Rzuty dzielimy ze względu na to która część ciała jest odpowiedzialna za rzut:

Rzuty ręczne - Te Waza
Rzuty biodrowe - Koshi Waza
Techniki nożne - Ashi Waza
Rzuty poświęcenia gdzie my sami upadamy na bok - Yoku Sutemi Waza
Rzuty poświęcenia gdzie my sami upadamy na plecy - Ma Sutemi Waza
W Judo dźwignie zakłada się tylko i wyłącznie na staw łokciowy.


Duszenia w Judo są bardzo skuteczne i mogą doprowadzić do utraty przytomności podczas walki. Techniki tego rodzaju odcinają dopływ powietrza do płuc lub dopływ krwi do mózgu poprzez nacisk na tętnicę szyjną. Duszenia można wykonywać rękoma lub kołnierzem przeciwnika. Dopuszcza się również duszenia nogami ale z pewnymi ograniczeniami ponieważ nogi są wielokrotnie silniejsze od rąk.


Trening

Trening Judo jest niezwykle ciężki, opiera się na trenowaniu padów, kata oraz na sparringu. Walki treningowe, prowadzone w parterze albo stójce, nazywają się randori. Walki na zawodach nazywa się shiai. Trening Judo charakteryzuje się, zresztą jak większość japońskich sztuk walki, ceremonialnością. Trening zaczyna i kończy ceremonialny ukłon.
Walki odbywają się na tatami (matach) w sali nazywanej dojo. Maty są miękkie aby złagodzić upadek ćwiczącego i nie narazić go na poważniejsze uszkodzenia ciała.



Judo jako sport

Początkowo judo było typowo japońską sztuką walki znaną głównie w Japonii. Od czasów działań Jigoro Kano sport ten stał się sportem narodowym tego kraju. W wyniku wielu pokazów oraz rosnącego zainteresowania ludzi, sztuka ta stała się również sportem walki, który w 1964 roku stał się dyscypliną olimpijską dla mężczyzn. Pod naciskiem amerykańskich kobiet, od 1988 Judo jest też sportem olimpijskim dla nich. Sport ten stał się jednym z najpopularniejszych sportów walki na świecie.

Walki odbywają się w kategoriach wagowych, różnych dla mężczyzn i dla kobiet. Walka trwa 5 minut (w przypadku juniorów - 4 minuty) i odbywa się na macie o wymiarach 10 na 10 metrów. Zwycięża ten zawodnik który rzuci przeciwnika na plecy, założy mu dźwignię na stawie łokciowym lub trzyma go leżącego na macie przez 25 sekund (w każdym przypadku uzyskując ippon i kończąc walkę przed upływem regulaminowego czasu).
Możliwe jest uzyskanie tzw. "małych punktów", które nie prowadzą do zakończenia walki przed czasem, lecz po jego upływie wskazują na zwycięzcę. Są to:

koka (najniższa wartość punktowa),
yuko,
waza-ari (uzyskanie dwóch punktów waza-ari jest równoznaczne z uzyskaniem ippon).
Przy czym każdy z punktów ma wyższą wagę niż dowolna ilość zdobytych punktów o mniejszej wartości (np. zawodnik, który w walce zdobył jedno yuko, wygrywa z zawodnikiem, który zdobył jakąkolwiek ilość punktów koka)

Zawodnicy mogą również otrzymywać kary, które wymierzane są za m.in. unikanie walki, pasywność (brak próby wykonania akcji przez 30 sekund), świadome wyjście poza matę. Kara (shido) zwiększa punkty przeciwnika w sposób następujący: pierwsze shido daje kokę, drugie - zamienia kokę na yuko, trzecie zamienia yuko na waza-ari. Czwarte shido to dyskwalifikacja zawodnika (hansokumake).

Sędzia może przerwać walkę dając komendę "mate". Zawodnik może się poddać klepiąc w matę lub krzycząc "maitta".
Polskim złotym medalistą olimpijskim z Atlanty 1996 w Judo jest Paweł Nastula, a z Seulu 1988 i Barcelony 1992 Waldemar Legień.



Zasady judo

Zasady judo stworzone przez prof. Kano

1.Czynić tak aby było jak najbardziej efektywne współdziałanie ciała i umysłu
2.Ustępować aby zwyciężyć (inaczej: jeśli ktoś cię pcha to go pociągnij, jeżeli cię ciągnie to go pchnij)
3.Maksimum skuteczności przy minimum wysiłku
4.Przez czynienie sobie dobra nawzajem do dobra ogólnego
5.Doskonalić samego siebie


Artykul pobrano z wikipedii